Öyleyse sorgulamak, soru sormak, cevap aramak insan olmaktır.
Ama bir yer düşünün ki, orada ya düşünülmesi gereken her şey herkesten çok önce düşünülmüş, her şey belirlenmişse ya akla çomak sokarcasına düşünce ile rahatsız edilmesi gereksiz görünen katı bir doğrular, değerler sistemi yerleşmişse ya sorgulanmaya değer görünen şeyler zaten başkalarınca sorgulanmışsa ve insanlar kendi mutluluk yollarını hiç düşünmeksizin çoktan oluşturmuşlarsa ve bütün bunların dışında değerli, doğru olabilecek bir şeye yer kalmamışsa.
O zaman soru sormak.. Soru sormak kendinden önce belirlenmiş doğruları alıp götüren, dünyalarında farklıya yer olmayan yada rahatı yerinde olanlar dolayısıyla hayatta ciddi bir kısıtlama ile karşı karşıya gelmemiş, gelememiş ve kendilerini özgürlüğün ne olduğunu da bilmeden özgür olarak tanımlayanlar, kendi mutluluk şartlarını oluşturmuşlar için adeta bir lüks. Belkide yaşanan bunca acılar, dramlar, haksız yargılamalar karşısında rahat tavır almalar hep bu yüzden.
Oysa ki insan olmak sorgulamaktır, soru sormaktır, cevap aramaktır. Etrafınızda sefalet, açlık yada mutsuz insanlar görüyorsanız kendi mutluluğunuzun bir şey ifade etmediğini, bir kişi bile kendini özgürce ifade edemiyorsa kendi özgürlüğünüzün bir şeye yaramadığını anlamaktır. Herkesce yürünmüş, yürünen yollardan çıkabilmektir. Kendinizden önce belirlenmiş, düşünülmüş doğruları alıp götürürken bunları bir tarafa bırakıp, sadece bir kurgudan ibaret olan bir dünyayı yargılamadan okuyabilmektir. Kafanın içini doldurmuş tüm kabülleri bir kenara atıp soru sorabilmektir. Acaba demektir.
İnsan olmanın herkesin inanabileceği, kabul edebileceği bir mânâsı olması gerekir. Buda aslında insandan çok uzakta bir yerde de değildir. Mânâ kendi aklıdır.
İnsan olmak akıl kullanma becerisidir. Üstünüze gelen, üstünüzde hissettiğiniz her şeye rağmen soru sorabilmektir. Nietzsche ile söylersek; insan sorgulayan hayvan olabilmektir.
