1. a) Şifre ve parolanızı koruyun.
b) Farklı sistemlerde aynı şifreyi kullanmayın.
c) Şifrelerinizi eğer bir kağıda yazıyorsanız, o kağıdı çok iyi saklayın.
d) Şifreleriniz kolay tahmin edilebilir olmasın ve sosyal mühendis olarak adlandırılan hackerlarla, şifrenizi bulabilecek şekilde sohbetlerden kaçının.
2. Programlarla ilgili güncelleme ve yamaları iyi takip edin ve mutlaka yükleyin. http://windowsupdate.microsoft.com adresini ziyaret edebilirsiniz. Ancak bu işlemi yapmanız için lisanslı program kullanmalısınız. Kopya programlardan uzak durun.
3. Bilgisayarınıza mutlaka lisanslı bir antivirüs programı kurun. Güncellemelerin düzgün şekilde yapıldığından emin olun. Çünkü her gün yeni bir virüs çıkmakta ve internet yoluyla çok hızlı şekilde dağıtılmaktadır. Bir haber sitesinden dahi virüs bulaşabilir, unutmayın.
4. Güvenlik Duvarının aktif olduğundan emin olun. Güvenlik duvarı, bilgisayarınıza gelen ve giden trafiği kontrol eder, izinsiz erişimleri engeller, şüphelendiği durumlarda ise size bilgi verir.
5. Casus program engelleyici Anti Spyware yazılımları kurun. Birçok kişi antivirüs ile antispyware programlarının aynı işi yaptığını düşünür. Trojan (Truva atı) ile virüsün de aynı olduğu kanısındadır ya da farklı olduğunu bilmiyordur.
Oysa trojan, Truva atı demektir. Tarihteki Truva atı ile birebir örtüşmektedir. Virüsler ise bilgisayarlara zarar vermek için hazırlanmış programlardır. Virüslerdeki amaç tamamen bilgisayarınızı tahrip etmek, çalışmaz hale getirmek, verilerinizi yok etmektir. Truva atlarının amacı ise sizin haberiniz olmadan bilgisayarınıza yerleşip, arka planda dışarıya sizden habersiz bütün bilgilerinizi ulaştırması için kullanılan bir geçittir.
Trojanlara kısaca veri hırsızı demek mümkündür. Son günlerde en çok konuşulan Truva atı Limbo. Şu anda çözümsüz olduğu için herkesi çok fazla tedirgin etmektedir. Limbonun farkı, duruma özel üretilip kötü niyetli kişiler tarafından satılan bir Truva atı olduğu için anti trojan programları tarafından bulunamıyor. Limbo üreticisi kim olduğu bilinmeyen kişiler tarafından 1300 dolara kadar farklı ve özelleştirilmiş sürümlerle satılmaktadır. Limbonun tek amacı, kullanıcıların bilgisayarındaki finansal verilerini, banka hesaplarını, online hesaplara ait şifreleri kötü niyetli insanlara ulaştırmak. Sitenin içine farklı tuşlar yerleştiriyor ve siz sanki oradaymış gibi düşünerek bu verileri vermenizi sağlıyor.
Aslında genelde bu tarz yazılımlar, illegal sitelerden bulaşmakta. Korsan yazılımlara ait seri numaralarını ararken, müzik ya da video indirmek için bilmediğiniz sitelerde gezerken Limbo ile tanışabilirsiniz. Sonrasında başınıza gelecekleri, tahmin bile edemeyebilirsiniz.
Aslında bu yüzden, sitelerin de yasal – yasal olmayan diye ayrılması ve Devletimizin ilgili kurumları tarafından verilecek sertifika ile kullanıcıların yönlendirilmesi gerekir kanaatindeyim.
Unutulmaması gerekir ki, en iyi antivirüs ya da antitrojan yazılımı ifadesi oldukça yanlış bir ifadedir. Bu yüzden, bu konuda güncel bilgileri dergilerden veya internette yer alan teknoloji haber sitelerinden takip etmeli ona göre hareket etmeliyiz. Lisanslı yazılımdan ifade etmek istediğimiz sadece ücretli yazılımlar değil, ücretsiz olarak da dağıtılan Antivir gibi lisanslı yazılımlar da bulunmaktadır. Burada dikkat etmemiz gereken, kopya programlardan, korsan yazılımdan uzak durmak. Zaten, sonradan başınıza gelen sıkıntıların sonucunda daha fazla ücreti ödemiş oluyorsunuz. Yazılım firmaları da eskisine nazaran, fiyatlandırma konusunda daha insaflı davranıyorlar. Önümüzdeki günlerde orijinal yazılım fiyatlarının daha da düşeceği inancı ve ümidindeyim.
Hakan TOPUZOĞLU
HT Bilişim Eğitim Danışmanlık
Teknoloji Uzmanı
