Dünya Libya’daki isyanı ve Kaddafi’nin tehditlerini nefesini tutarak izlerken, bir yandan da süper güç ABD’nin nasıl bir hamle yapacağını merak ediyor.
Barack Obama yönetimi ise Libya’da yaşanan şiddeti sona erdirmenin yollarını arıyor. Obama, önceki gün Libya lideri Muammer Kaddafi’ye gözdağı verse de bazı yorumcular ABD’nin Libya’da yaşananlara tepki vermekte geç kaldığını belirtiyor.
Beyaz Saray eleştiriler karşısında diplomasi trafiğini hızlandırdı, Obama dün İngiltere Başbakanı David Cameron, Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi ile telefonla görüştü.
Obama’nın Kaddafi’ye baskı yapmak için birlikte planlanmış, geniş tabanlı uluslararası çaba istemesi Libya’ya ortak bir askeri operasyon mu yapılacağı sorusunu akıllara getirdi. Washington’da bu sorulara yanıt arayan gazeteciler ABD yönetimi yetkililerinden kesin bir yanıt alamadı ancak “tüm seçeneklerin masada” olduğunu teyit ettirdi.
Beyaz Saray Sözcüsü Jay Carney, askeri operasyonu kastederek hiçbir seçeneğin masadan kalkmadığını söyledi. ABD yönetiminin Libya toplantılarının tümüne askeri kanat da katıldı.
LİBYA’YI VURMA SEÇENEĞİNİ GÖZARDI ETMEYİN
Her ne kadar askeri operasyonlar da ihtimal dahilinde olsa da bunun şu an için pek mümkün gözükmediği yorumları da yapılıyor. Washington Enstitüsü uzmanlarından Simon Henderson ve David Schenker, Libya’daki durumun Mısır ve Tunus’ta yaşananlardan daha acil olduğunu ve belki de askeri bir müdahale gerektirdiğini yazdı.
ABD’nin eski başkanlarından Ronald Reagan döneminde Dışişleri Bakanlığı’nda çalışan Ortadoğu uzmanı Robert Kagan, özellikle de ABD vatandaşları Libya’dan ayrılmayı beklerken kimsenin askeri operasyondan konuştuğunu zannetmediğini söyledi. Brookings Enstitüsü Doha Merkezi Direktör Yardımcısı İbrahim Şarkieh ise askeri operasyon için konuşmak için erken olduğunu ancak bu seçeneğin gözardı edilemeyeceğini belirtti.
YAPTIRIMLAR İSYANCILARI DA ETKİLER Mİ?
Hergün ölümlerin gerçekleştiği Libya’da belli bir takvim açıklamaktan kaçınan Obama, Kaddafi’ye yönelik adımlarını kısa zamanda atacak. Alınacak önlemler arasında yeni yaptırımlar, uçuşa yasak bölge oluşturulması, Libya’nın BM İnsan Hakları Konseyi üyeliğinden çıkarılması, insan hakları ihlalleri iddialarını içeren bağımsız soruşturma açılması, bazı Libyalı yetkililerin mal varlıkların dondurulması gibi konular üzerinde duruluyor.
Ancak özellikle kapsamının ne olacağı henüz bilinmeyen yaptırımların Kaddafi’ye karşı isyan başlatan halkı da zor durumda bırakmasından korkuluyor.
LİBYA’DAKİ ABD’LİLER OBAMA’NIN ELİNİ BAĞLIYOR
Aslında, ABD’nin tüm seçenekler masada demesine rağmen hala Kaddafi’ye karşı nasıl bir adım atacağının net olmaması ve ölçülü davranmasında iki neden ön plana çıkıyor.
Bunlardan birincisi, ABD’nin süreçte tek başına hareket etmekten kaçınması. ABD, Libya’ya karşı atılacak bir adıma dair kararın uluslararası uzlaşıyla alınmasını istiyor.
İkinci neden ise ABD’nin hala vatandaşlarını Libya’dan çıkaramamış olması ve bunun için Libya hükümetinin yardımına ihtiyaç duyması. Önceki gün CNN’e konuşan ABD’li bazı yetkililer de “Eğer Obama, Kaddafi’ye karşı çok sert bir üslup kullansaydı, bu Libya’daki binlerce ABD vatandaşının çok zarar görebileceği bir durum yaratabilirdi” dedi.
PETROL FİYATLARI ABD’LİLERİN HAYATLARINI ETKİLEYİNCE…
ABD’de başlangıçta Mısır’daki protestolar kadar ilgi görmeyen Libya’da olayların, yönetimi hareket etmeye ve dünyayla ortak kararlar alma zorunluluğuna itmesinin nedenlerinden biri de petrol fiyatları.
Petrol fiyatlarında 2008 yılının Ağustos ayından bu yana en büyük artışın görülmesiyle ABD’de tartışmalar yeni bir boyut kazandı. Televizyonlar, fiyat artışının arabalarıyla bütünleşmiş biçimde yaşayan Amerikalıların günlük yaşamlarını etkilemeye başlamasıyla konuya bültenlerinde daha geniş yer ayırmaya başladı.
Haber kanalları, ABD’de benzinin litresinin ne kadar arttığıyla ilgili istatistiksel veriler yayımlayarak ve uzmanlarla bağlantılar yaparak konuyu yakın mercek altına alırken, “Libyalılar isyan ediyor, siz ödüyorsunuz!” gibi başlıklar kullanıldığı da gözlendi.
Petrol fiyatlarındaki artışın ülkede yarattığı endişeler, dün iş dünyası liderleriyle bir toplantı düzenleyen Barack Obama’ın da gündemindeydi. Endişeleri gidermeye çalışan Obama “Libya’daki durumu kazasız belasız atlatacağımızı düşünüyoruz, istikrara girecek” ifadesini kullandı.
