İsveç’e ilk geldiğim günlerde iki şey dikkatimi çekmişti. İlkinde, İsveçli yaşlı bir kadının koluna girerek onu trafik ışıklarından karşıya geçirmek istemiştim. ”Evladım, Allah razı olsun. Tanrı, ne dileğin, muradın varsa versin!” demesini beklerken, kadın, kolumu sertçe iterek, ”Yardımına gereksinmem yok, karşıya geçmeyi kendim başarabilirim” demişti. Yeşil ışık yanar yanmaz dik dik yürüyerek karşıya geçmiş, arkasından bakakalmıştım. Bu, İsveçli yaşlının kendine özgüveniydi… İkinci örneği de Stockholm metrosunda yaşamıştım. Orta yaşlı bir İsveçli, metroya annesiyle birlikte binen küçük bir çocuğa yerini vermişti. Oturması için anneye değil de, çocuğa yer verilmesi dikkatimi çekmiş, bana Stockholm’u gezdiren sevgili dostum Durusoy Yazan’a, bu davranışı biraz abartmalı bulduğumu söylemiştim. Dostum, ”Hayır, hiç de abartmalı değil” demişti; ”İsveçte, çocuklara ve yaşlılara karşı bu sevecenliği hep gösterir. Onlarla çocukluklarını ve geleceklerini yaşarlar. Bu davranışı anlamlı kılan başka bir neden de, çocukların ve yaşlıların diğer yaş gruplarına kıyasla daha savunmasız olmalarıdır. Onları bir yere çarpma ve yere düşme tehlikesinden korumak için yer verirler.” Durusoy Yazan’ı dinlerken dalıp gitmiş, Adana, Kayseri, Ankara yollarında, amcalara, teyzelere yer vermek adına, şehirlerarası otobüslerde tabureler, un, bulgur, patates çuvalları üzerinde yanlarım ağrıyarak yolculuk yaptığım çocukluk günlerimi anımsamıştım…
Şimdi, önümdeki gazete haberlerine bakarken o günlere bir kez daha gittim…
İsveçte, iktidardaki sağ koalisyonun Hrıstiyan Demokrat ortağı, ülkede çok yavaş ilerleyen doğum oranını hızlandırmak için yeni bir yasa önerisi üzerinde çalışıyor. Yasayla, yeni doğum yapan anneye 10 bin İsveç Kronu ödül verilmesi öngörülüyor. İstatistiklere göre, yaklaşık 9 Milyon nüfusa sahip İsveçte, geçen yıl, 108 bin 301 çocuk dünyaya geldi. Bu gidişle, ülke nüfusunun 1 milyon artması için en az on yıl beklemek gerekiyor. Yaşlı nüfusun yıldan yıla artış kaydettiği İsveçte, uzun bir süreden beri doğum oranlarını arttırıcı öneriler üzerinde çalışılıyor. Hristiyan Demokratların, yeni doğum yapan anneye 10 bin Kron verilmesi önerisine diğer partiler de sıcak bakmak istiyor. Ancak, tek çekinceleri Ülkeyi kasıp kavuran küresel kriz…Önerinin yaşama geçirilmesi halinde, ilk aşamada 1 Milyar Kronu gözden çıkarmak gerekiyor. İşsizlikten ve ekonomik sorunlardan bunalan ailelerin, birle, ikiyle yetinmeyip en az üç çocuk yapmaları halinde bunun ekonomiye getirebileceği ek yük düşündürüyor…
Hrıstiyan Demokratlar hazırlıklarını sürdüredursun, ülkenin en tenha bölgelerinin birinde bulunan Arjeplog Belediyesi de kent nüfusunu arttırmak için bir süredir başlattığı kampanyayı hızlandırdı. Son yıllarda adeta bir yaşlılar kentine dönüşen Arjeplog’da, doğum oranları ise beklenen düzeye ulaşmadı. Arjeplog Belediyesi, halen sürdürdüğü uygulamayla, kente yeni taşınan çocuklu ailelere, aylık kira yardımına ve bin 50 Kronluk çocuk parasına ilave olarak 25 bin Kronluk hediye çeki veriyor. Çocuklu ailelerin, parayı aldıktan sonra kenti terk etmemeleri için, ödemeler iki taksitle yapılıyor. Paranın 10 bin Kronluk ilk taksidi birinci yılın sonunda, geriye kalan 15 bin Kronluk bölümü ise üçüncü yılın sonunda ödeniyor. Kente daha önce yerleşen aileler de, yeni çocuk yapmaları halinde bu haklardan yararlanıyor.
Belediye Başkanı Bengt Urban Franson, kampanya ile ilgili bilgi verirken, ”Bu projeyle, hem çocuklu ailelerin Arjeplog’a taşınmasını, hem de yeni doğumları özendirmiş oluyoruz. Kampanya ile, kent nüfusunu yüzde 50 oranında arttırmayı öngörüyoruz” dedi.
