Prof.Dr.Turhan Esener adına düzenlenen bu kongre ise, herşeyden önce bir vefa ve saygının sonucu. İstanbul Kültür Üniversitesi’ne başlattığı ve sürdürdüğü bu girişim için, öncelikle teşekkür etmek gerekiyor.
Geçtiğmiz hafta, “Prof.Dr.Turhan Esener II. İş Hukuku Uluslararası Kongresi” gerçekleştirildi Konu ise, “Uluslararası ve Ulusal Hukukta İş Güvencesine İlişkin Güncel Sorunlar” a ayrılmıştı.
İlk konre de, iki yıl önce gerçekleştirildiğinde, izlenimlerimizi burada paylaşmıştık.
Kongrenin tamamını izleyememekle birlikte, bütünlüğü hakkında bilgi vererek, izlediğimiz sumularla ile ilgili görüşlerimizi de, kısaca da olsa paylaşmaya çalışacağız.
İş güvencesi konusu, 70’li yılların sonlarına doğru, dönemin Çalışma Bakanı Bahir Ersoy döneminde, ilk kez gündeme getrilmişti. Prof.Dr. Kenan Tunçomağ, Prof.Dr. Metin Kutal, Prof.Dr. Münir Ekonomi, Prof.Dr. Nuri Çelik ve Prof.Dr.Toker Dereli hocalarımızın katkıları ile de tasarı taslağı bile hazırlanmıştı.
Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’in, o dönem gündemin yoğun olmasından, bu taslak ne yazık ki, Çalışma Bakanlığı arşivlerinde kalma durumunda kalmıştı.
1980 sonrasında, 12 Eylül döneminde ikinci kez Bakan olan Prof.Dr.Turhan Esener hocamızın döneminde de, çalışmalar yapıldıysa da o zamanın yönetimi, bu konunun gündeme getirilmesine olanak sağlamamıştı.
90’lı yılların ilk yarısında ise, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olan Mehmet Moğultay döneminde de, Prof.Dr.Devrim Ulucan, Prof.Dr.Öner Eyrenci, Prof.Dr.Savaş Taşkent ve Prof.Dr.Murat Demircioğlu’nun katkıları ile yeni bir iş güvencesi yasa tasarısı taslağı hazırlanmıştır. Ancak, bu taslak da Başbakanlığı bilgilendirme aşamasından, Bakanlar Kurulu’n da görüşülüp, Hükümet Tasarısı haline gelme aşamasına, ne yazık ki ulaşamamiştı.
2000’li yıllarda, İş Güvencesine ilişkin bir düzenleme yapılmışsa da, uygulamaya geçilemeden değişikliklerle konu, bu günkü düzenleme biçimi ile, 4857 sayılı İş Yasası içinde, 2003 yılında yürürlüğe girmişti.
70 sonları ile 90 başlarında ki çalışmaların içinde bulunan, bu konuda ki iki ILO Sözleşmesi’nin onaylanması sürecinde de görev alan bir eski bürokrat olarak, bunları aktarmadan, günümüzü değerlendiremiyeceğimizi belirtmeyi bir görev olarak düşündüğümden, burada aktarıyorum.
40 yıla yaklaşan, gündemde ki bu konu ile ilgili olarak, iki gün boyunca hem ulusal hem de uluslararası çerçevede, adeta bir durum değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir.
Kongrenin açılışından sonra ki, ilk oturumun da, Yargıtay 1.Başkan Vekili Seyit Çavdar yönetiminde, Doç.Dr.Ercüment Özkaraca, Prof.Dr.Nurşen Caniklioğlu, Prof.Dr.Talat Canpolat tarafından iş güvencesi ile ilgili, kapsam, işçiden kaynaklanan fesih nedenleri ve toplu iş sözleşmesi ilişkisi konuları ele alınmıştır.
İkinci oturum ise, Yargıtay 9.Hukuk Dairesi ve Yüksek Hakem Kurulu Onursal Başkanı Ümran Sayış’ın yönetiminde gerçekleşmiştir Sendika yönetcilerinin güvencesini, Prof.Dr.Tankut Centel, Sendika temsilcisinin güvencesini ise Prof.Dr.Melda Sur değerlendirmiştir.
Yargıtay 7.Hukuk Dairesi Başkanı Ömer Hicri Tuna’nın başkanlığında gerçekleşen üçüncü oturumda ise önce, Prof.Dr.Kübra Doğan Yenisey toplu işçi çıkarma üzerinde durmuştur. Doç.Dr.Saim Ocak, “İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelerinin İş Güvencesi” üzerinde sunumunu yaparken, özellikle uygulamadan fotoğraflarla, mizahi ama gerçek durumları aktarması, değişik bir sunum olmuştur.
Yargıtay 22.Hukuk Dairesi ve Yüksek Hakem Kurulu Başkanı Seracettin Göktaş’ın Başkanlığı’nda gerçekleşen, günün son oturumunun konuşmacıları ise iki genç iş hukukcusuydu. Yrd.Doç.Dr.Burcu Savaş Kutsal, akıcı uslubuyla, geçersiz feshin yaptırımları olarak işe iade ve tazminat konusunu aktardı. Yard.Doç.Dr.Yeliz Bozkurt Gümrükçüoğlu ise, işletmenin, işyerinin ve işin gerekleri ile fesih arasında ki ilişkiyi değerlendirirken, bizlere yeni ufuklar açtı.
Genel değerlendirme sürecinde, katkılarla, sorular ve yanıtları ile, Başkan Göktaş’ın daire kararları çerçevesinde ki açıklamaları da, ayrıca son derece yararlı oldu.
İkinci günün ilk oturumu, sunumları da aşan bir şekilde, hocamız ile ilgili anıların sergilenmesiyle bir başka boyut kazandı. Tabi ki bu konuda oturum başkanlığını da yürüten Prof.Dr.Sarper Süzek’in açıklamaları, Prof.Dr.Öner Eyrenci ve Şahin Çil’in de, anılarla söze başlamaları da güzel bir sürpriz oldu. Prof.Dr. Öner EYRENCİ, fesihde ki “ölçülülük ilkesi” ne ilişkin açıklamalar yaptı. Şahin Çil, taslak halinde ki “Zorunlu Arabuluculuk” ile ilgili açıklamalarının yanı sıra, iş güvencesi ile işçi temsilciliği arasında ki bağ üzerinde durdu. Ancak, bu taslağın eleştirisi ve getirilen sistemin çözüm getirmeyeceğine ilişkin, daha sonra görüşler aktarıldı. Bu arada, Şahin Çil’in yeni görevinde de başarılar dileğimizi buradan da iletmek istiyoruz.
Prof.Dr.İlhan Ulusan’ın oturum başkanlığını yaptığı ikinci oturmun ilk konuşmacısı, Prof.Dr.Erdem Özdemir, “İkale” konusunda yeni açıklamalarda bulundu. Daha önce de, bu konuda çalışmalar yapan Özdemir’in sunumunda ki tekniği ve anlatımı ile izleyicileri kavradığını belirtebiliriz. Yargıtay 9.Hukuk Dairesi üyesi Baktaş Kar ise, feshin geçersizliğinin tesbiti davalarına ilişkin uygulanacak usüle ilişkin, daire kararlarından örnekler vererek, bir ölçüde uyuşmazlıklarda izlenecek yöntem ve kararlara ilişkin yol göstermiş oldu.
Bu süreç de Prof.Dr. Ali Güzel hocamızın, ölçülülük, ikale ve getirilmek istenen zorunlu arabuluculuk ile ilgili, eleştirel katkılarının altını da özellikle çizmek gerekiyor.
Öğleden sonra izleyemediğimiz oturumlarda, Doç.Dr Süleyman Başterzi, Prof.Dr. Ali Güzel, Prof.Dr.Faruk Andaç ve Doç.Dr.İbrahim Subaşı ile konuklardan, Prof.Dr. Sebastian Krebber ile Prof.Dr. Antoine Lyon Caen’in sunumları vardı.
İki gün boyunca ilgi ile izlenen bu kongrenin sunumları da ileride mutlaka yayımlanacaktır. Bu arada özellikle, Doç.Dr. Yeliz Bozkurt Gümrükçüoğlu ile bölümde ki çalışma arkadaşları ve öğrencileriin katkılarını gözardı etmeden, içtenlikle teşekkür ederek, emeklerine sağlık diyoruz. Şimdi, ÜÇÜNCÜSÜ’ne artık.
1974 yılında on arkadaş, İş Müfettişi Yardımcısı olarak göreve başlamamızda imzası olan, bakanımız Prof.Dr.Turhan Esener hocamızı kutlayarak, sağlıkla daha nice yıllar dileyip, yazımızın eksikleklerini peşinen kabul ederek noktalayalım.
_______________________
Ukrayna – Kiev. 3 Mayıs 2016. [email protected]
