Öğretmenliğe başladığımda öğrencilere, okulunuzda yeni bir öğretmen olmama rağmen daha önce öğretmenlik yaptığımı söyledim… (Öğrencilere ders verdiğimi ve tecrübelerimi anlatmadım) Yeni olmamdan dolayı ne yapacağım hakkında bir fikrim olmadığını sanmamalarını istedim. Geçen yılki sınıfım hariç, bu metod tüm sınıflar için çalıştı. Bu sınıf, 9.sınıf cebir sınıfının altında bir ortalamaya sahipti. Çoğu erkekti. Bu sınıf okulda yeni gelen öğretmenlere verilmek üzere ayrılan bir sınıftı. Gün boyunca yaptığım tüm iyi şeyler 9.sınıftan sonra eve gitme zamanı geldiğinde beni tatmin etmedi.
Tüm öğrenciler birbirlerini sevmiyordu. İlk dönemde bu sınıfın 20 öğrencilik sınıflara ayrılması gerektiğini düşündüm. Cebir dersinde gerçek hayattan anlamlı problemler alırsam daha iyi davranacaklarına kendimi inandırdım.
Yeni çalışma sayfaları (worksheet) yazmam için sonu gelmeyen saatler harcadım. Soruların cebirle ilgisini araştırdım. Nihayet, bu sınıfa workseet hazırlamak için her gece yaklaşık 3 saat çalıştım. Öyle ki sayılı ders dakikalarında ya bunu yapacaklar veya reddedecekler. Bunu öğretmenliğin hakkını vererek ve sağlığımı gözeterek bir denge bulmam gerektiğinin farkına vardım.Bir öğretmen olarak çok sıkı çalışmalısınız. Fakat öğrencilerinizin ne yapabildiği ile karşılaştırıldığında asla orantısız olmaması gerekir. Sonunda Ocak ayında, tatilden hemen sonra, sınıfla konuştum. Onlara basitçe şunu söyledim: ” Bugünden başlayarak ders kitabını kullanmaya tekrar başlayacağız., ve birkaç yeni kuralımız olacak.” Sınıfa yeni kurallar söyledim: Tahtaya yazdığım ve defterlerine yazmaları gereken genellikle 4-5 örnekten sonra açıklamalarımdan not tutacaklar. İlerleyen zamanda kaç tane yeni soru çözeceğimi onlara daima söyledim. Sınıfta çalışmalara başladıklarında sınıfta acele bir şekilde dolaşarak notlarını notla değerlendirdim. Notlarını alana kadar sıralarında oturmak zorundaydılar. Daha sonra küçük gruplar halinde çalışmaya başladılar. Beni şaşırtırcasına, sınıf gerçekten daha iyi davranmaya başladı. Kendimi konrol içinde hissettim. Onların hoşuna gitmem için oldukça kıvrandığımı bilmelerinin uzun zaman aldığını sanıyorum. Cebirde gerçek hayatla ilgisi olmayan örnekler kullanmak çok iyi bir fikir değildir. Her zaman yapabildiğim kadarıyla cebir problemlerinin anlamlı olmasına gayret ettim. Ders kitabı kullanmak tüm bu değişiklikleri yapmadı. (Her zaman ders kitabına güvenmezdim.). Fakat bir yapı kurmak gerçekten zor sınıflarda yardımcı olur. Yılın sonlarına kadar onlarla hoşa gidecek faaliyetler yaptım: Sonunda gösteriyi (şovu) iyi idare ettiğimi hissettim. Hakikaten, geriye doğru düşündüğümde, dönüm noktasının onlara öğretmenlik yapabileceğimi inanmamdı. Sonraki yıl, çoğu öğrenciler bana merhaba demek için yanıma geldi. İki yıl sonra bile çoğunun isimlerini hatırlıyordum.
Sınıfta değişik disiplin problemleri vardır. Bu tiplerden biri yukarıda bahsettiğim tipti. Sınıfta problemi kimin yarattığı belli olmuyordu. Dolayısıyla bir kişiyi sınıftan atmak zordu. Birisini dışarı attığınızda başkasının problemi yarattığını söylüyordu. Bunun gibi durumlarda, en kötü öğretmenlerden farklı olarak, size aşağıdaki adımları öneririm. (Bunlar sıralı değildir ve hepsi disiplin durumuna bağlıdır.)
1. Kendinize bakın. Öğrettiğiniz konuları tam olarak anlıyor musunuz? Öğrencilerin sorabilecekleri problemleri bekliyor musunuz. Sunduğunuz konular oldukça zor mu? Oldukça kolay mı? Öğrencilerle bağlantınız var mı? Yeteri kadar kuralınız var mı? Birisi sizin dersi videoya alsın. Kendinizi bir firmaya ücretli bir öğretmen olarak sunuyor musunuz?
Gizliliği korumayan bir duruma mı girdiniz? Öğrenciler bunun için çok hassastır. Durum buysa gevşemeye çalışın ve her öğrenciyi tek tek tanımaya çalışın.
2. Yeni materyali sunmak için yeteri kadar zaman ayırıyor musunuz?
Ya da dönemin çoğunda ödevlerle mi uğraşıyorsunuz? Yeni bir konuyu sunmak için zar zor bir zaman mı buluyorsunuz? Son dakikada ödev vermeye mi çalışıyorsunuz? Böylece öğrencilerin dağıtacağı bir döngü mü yaratıyorsunuz? Bu kalıba kaç tane kıdemli öğretmenin düştüğü çok şaşırtıcıdır. Zamanınız olmayabilir. Dersi anlaşılır bir şekilde sunmak için zaman ayırın. Sınıfta alıştırma yapmaları için zaman ayırın. Ödevlerini sınıfta yaptırma zamanı ise sınıfta dolaşabilir, ödevlerine yardım edebilirsiniz. Daha ne gibi yardımlara ihtiyaçları olduklarını anlamanız için zamana ihtiyacınız vardır.
3. Bölüm başkanınızla veya güveneceğiniz birisiyle konuşun. Bu kişinin sınıfınızı ziyaret etmesini söyleyin ve sınıfta oturma yerleri için, dersinizin yapısı için, ders sunumunuz vesaire için size fikirler vermesini sağlayın. Tek başınıza herşeyi halletmeye çabalamayın. Güveneceğiniz destekli bir sisteminiz olsun. Arkadaşlarınıza öğrencilerin veya bir öğrencinin korkunç yaramaz olduğunu söylemeyin. Bu sözlerin öğrencilere nasıl ulaştığına şaşırıp kalırsınız. Bu öğrenciye arkadaşlarınızın yapacağı masum bir açıklama şöyle olabilir: ” X adlı öğretmenin sınıfında senin için hoşa gitmeyen bazı şeyler duydum.” Bu açıklama sizin için her şeyi daha berbat bir hale getirebilir.. Bazı öğrencileri başka bir sınıfa vermek zorunda kalabilirsiniz. Öğrencinin sınıfını değiştirmeden önce uygun bir bölüm başkanı ile veya müdür ile konuşun. Başkalarının bazı öğretmenler için verdiği öğüt, size uymayabileceğini unutmayın. Uygulayacağınız disiplin, sizi rahat ettirmelidir.
4. Evlere telefon etmeyi asla gözden kaçırmayın. Çoğu anna-babalar veya bakıcılar size destek sağlar. Çoğu durumlarda öğrencinin onun evine telefon etmeyi planladığımı bilmesine izin veririm. Çocuğun anne-babası veya bakıcısının desteğinden kuşkulanıyorsanız ailedeki bildiğiniz büyük birisiyle konuşabilirsiniz. Velilerin okulun fonksiyonlarıyla ilgilenmediğini asla sanmayın. Çoğu veliler uzun saatler boyunca çalışmaktadır. Bazılarının okulda bulundukları zamanlarda kötü izlenimleri olmuş olabilir. Veya çocuklarının derslerinin iyi olmadığını duymak onları utandırabilir. Velilerle konuşurken öğrencilerle ilgili kötü ve iyi şeyleri söyleyin. Arada bir sadece iyi nedenlerle de evlerine telefon edin.
5. Veremeyeceğiniz yada yapamayacağınız sözler ve tehditleri asla yapmayın. Öğrencilerinizin saygısını kaybederseniz, sınıfta her şey daha kötü olabilir.
6. Asla kontrolünüzü kaybetmeyin. Sesinizi yükseltebilirsiniz. Fakat birebir öğrencilerinizle asla meşgul olmayın.Asla “kesin artık” demeyin. Bir öğrenciyi fiziksel olarak asla kaldırmaya uğraşmayın. Bilhassa bir öğrenciye asla dokunmayın. Kendinizi savunma amacıyla bir öğrenciye dokunmaktan sorumlu olabilirsiniz.Okulunuzun kurallarını iyi bilin. Çok sinirli iseniz, susma metodunu kullanın ve kontrolü yakalamaya çalışın.Sakinleşince dürüst bir şekilde alçak bir ses tonuyla konuşun .
7. Bir veya iki öğrencinin karıştığı disiplin problemleri en iyi şekilde her öğrenci hakkında mümkün olduğu kadar bilgi edinmektir. Bazı öğrencilerden, sınıf dışında konuşularak en iyi şekilde cevap alınabilir. Bunu kendi sınıfınızın dışında yapmak iyi bir yöntem değildir, çünkü, bilinen nedenlerden dolayı, sınıfınızı asla başsız terketmemelisiniz. Dersiniz bitince öğrenci ile görüşmeye gayret edebilirsiniz. Dolayısıyla aynı sınıftaki diğer öğrenciler bu durumun farkına varmazlar. Diğer öğrencilerin seyretmediğini veya dinlemediğini bilirlerse, öğrenciler daha çok alır ( kabul edici olur.)
Sınıf arkadaşları önünde de kızdırılmayacaklardır.
Diğer şeyler de çalışabilir:
Asi bir öğrenciye önemli bir görev vermek. (Şüphesiz, itaatsiz olmadıkları zaman). Örneğin onlardan öğretmen yardımcısı olmaları istenir. (Her sınıfım için her hafta yeni bir öğretmen yardımcısına sahip olmaya çabalardım.) Ya da grup yazıcısı, A+ kağıtlarını cevap anahtarı gibi kullanarak hataları düzelten öğrenci olmaları vesaire istenir. Bu olumlu jestler yardımcı olabilir. Sizin öğrenciyi koruduğunuzu bilmesini sağlayın. (Davranışları için değil). Öğrenciyi dürüstçe methedin. Bunu sık sık yapın. Bazı öğrenciler toplum önünde methedilmek istemez, diğerleri ister.
Her şeyi denedikten sonra bazı teknikler benim için çalışır.:
Öğrencinin bir davranış anlaşmasına (kontratına) sahip olması ve problemi düzeltme yolları bulmak için müdür yardımcısıyla bir konferans yapılması. Problemin üstesinden gelmek için anna-baba veya bakıcısı ile veya üçüncü bir kişiyle (bu önemli) de öğrenci varken toplantı yaptım.
Öğrenciyi hala koruduğunuzu iyice açık bir şekilde ifade edin. Davranışlarına tahammül edemiyeceğinizi belirtin. Hatırlanması gereken önemli bir şey de herhangi bir öğrenciye karşı kin tutmayın. Birçok öğretmen bunu yapıyor ve bu her şeyi daha kötü yapıyor.
Sınıf içinde bazı davranışlara tahammül edilemiyeceğini hatırlayınız ve derhal bir müdahale için telefon edin. Siz veya diğer öğrencilerinizden biri fiziksel olarak tehdit edilirse anında müdahale etmelisiniz.
Kendi kendinize durumun üstesinden gelemezseniz derhal yardım isteyin. Sınıfınızın ana büroya (okul yöneticisine) telefon edilebilecek şekilde donatılması önerilir. Disiplin işlemleri için devletin ve çevrenizin (okulunuzun) kurallarını iyi biliniz. Bir öğrencinin sözlü bir şekilde sizi veya diğer bir öğrenciyi incitmesine asla izin vermeyin.
Kuralların ve doğruluğun ikisinin de açık bir şekilde beklentilerle birleştirilmesi ve anlaşılır bir ders, iyi öğretme tekniklerinin elemanlarıdır. Öğretmek kolay değildir. Daha iyi olacaktır. Yıllarca öğretmenlik yaptıktan sonra bile iyi ve kötü günler olacaktır. Her durumdan (olaydan) öğrenmeye devam ediniz.
_____________
* Y.Müh. ve İngilizce öğretmeni Naim Uygun’un ([email protected]) Internet sitesi: http://www.pekiyi.150m.com
