Anayasa hazırlama sürecinde yer alan 15 Sünni müzakereci tarafından yapılan ortak açıklamada, ”Taslakta yer alan maddeleri kabul etmediğimizi, reddettiğimizi ilan ediyoruz” denildi.
Abdül Nasır El Canabi tarafından okunan Sünni müzakerecilerin bu ilk ortak açıklamasında, taslağın geçmemesi için Arap Birliği, Birleşmiş Milletler ile diğer uluslararası örgütlere müdahale etmeleri çağrısında bulundukları belirtildi.
Açıklamada ayrıca, Aralık ayında yapılacak genel seçimlerde aktif taraf olarak, siyasi sürecin önemli bir parçası olarak var olacakları sözü verildi.
TALABANİ MEMNUN
Öte yandan Anayasanın hazır olduğunu ve referanduma sunulacağını açıklayan Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, ”Halk kabul ederse bu bizim anayasamız olacak, etmezse yeni bir anayasa üzerinde çalışacağız” dedi.
Talabani, ”Sünni kardeşlerimizin çekincelerini anlıyoruz. Bu demokrasinin bir parçasıdır” diyerek, yine de Irak halkının anayasayı kabul edeceğine inandığının altını çizdi.
Irak devlet başkanı şöyle konuştu:
”Hiçbir kitap mükemmel değildir. Kur’an hariç, hiçbir kitap değiştirilemez değildir. Herkesin taleplerini karşılamak için çok çalıştık. Ancak bu yapılamadı. Bazı insanlar hala bazı noktalara karşılar. Benim bile bazı kuşkularım olabilir. Ancak şimdi bu ülkeyi ve onun birliğini düşünmeliyiz. Kim bir şeylerin değişmesini isterse, o zaman referandum son şans olacaktır. Iraklılar kendilerini seçimlere hazırlamalılar.”
Talabani, anayasa taslağının öngörüldüğü gibi 15 Ekim’de düzenlenecek referandumda halkoyuna sunulacağını belirtmişti.
İngiltere basını Irak’taki Anayasa konusunda gelinen son durumu şöyle aktardı:
İSLAMDA ANLAŞMA TAMAM
The Sunday Telegraph: Irak’tan gerçek haberler… BBC’nin yayınları izlendiğinde, Irak’ta bir anayasa hazırlanmasının başarısızlıkla sonuçlanacağı, ülkenin bir iç savaşa gitmekte olduğu izlenimi ediniliyor. Gerçekte olanlar ise çizilen bu resimden biraz daha iyimser… Yıllarca Saddam Hüseyin’in diktatör rejimi altında yaşayan ve bir demokrasi geleneğine sahip olmayan Irak’ın politikacıları, demokratik bir geleceğin temellerini atacak çalışmalarda çok önemli ilerlemeler sağlıyorlar. Bu kolay bir süreç değil. Başkan Bush, ABD’nin Bağımsızlık Deklarasyonu’ndan bir anayasaya geçmesinin 13 yıl aldığını söyledi. Iraklılar’dan bunu bir kaç ayda yapmaları bekleniyor. Şiîler ile, Sünniler ve Kürtler arasında derin görüş ayrılıkları var elbette ama ‘ülkenin geleceğinde İslam’ın rolü’ konusu çözümlendi. Anayasa taslağında, ‘İslam, yasama sürecinin önemli kaynaklarından birisidir’ ifadesi yer alıyor” görüşüne yer veriyor. Bu tek kaynak olarak gösterilmedi. Irak’ın önünde demokrasi için zorlu bir yol olduğu gerçek. Ama bu hedefe ulaşmak için çalışıyorlar. Irak’ın büyük çoğunluğu, demokrasi hayalini gerçeğe dönüştürmek için kararlı…
ÇÖZÜM ANCAK BUSH’TAN SONRA
The Independent on Sunday: Irak’ta yaşananlar Washington’un yanlış kararları sonucu oldu. Bush, herşey plana uygun gidiyormuş gibi davranmaktan vazgeçmeli… ABD, istikrara kavuşmuş bir Irak’tan makul bir süre içinde çekilmek istiyorsa, önce hatalara son vermeli… Washington’un son hatası, Irak anayasası için takvimi, bu ülkenin ihtiyaçlarına göre değil, ABD’deki kamuoyu yoklamalarına göre belirlemiş olması… 30 yılı aşkın süre diktatörlükle yönetilen, üç savaş geçiren ve yıllardır tecrit ve yaptırımlarla yaşayan, farklı toplumlar arasında, İslam’ın rolü ve petrol gelirlerinin kullanımı konusunda uzlaşamayan bir ülkenin, Washington’un yapmacık siyasî sürecinde başarısız olması şaşırtıcı değil. Ülkede yaşanan şiddet, demokratik süreci etkilemekle kalmadı şimdi de mezhepler arasında çatışmaya dönüşerek ülkeyi iç savaşın eşiğine getirdi. Irak’ta kan durmadığı sürece, ABD çekildikten sonra ülkeyi ayakta tutacak kurumların oluşturulması mümkün değil. Ben Başkan olduğum sürece Irak’ta kalacağız, savaşacağız ve terörle savaşı kazanacağız’ diyen Başkan Bush’un, görev süresinin sonunu düşünmeye başladığı ortada. Bush, başkanlığının, Irak savaşıyla değerlendirileceğini biliyor. Ancak, Irak’ta sorunları çözmenin, hatta çözmeye başlamanın bile Bush’tan sonraki başkanın üzerine kalacağını görmenin zamanı geldi.
FOTOĞARF: Sebati Karakurt
