Beşar Esad rejimi: Esad rejimin, beş yılı aşkın süredir devam eden iç savaşta, Rusya’nın geçen sene eylül ayında devreye girmesiyle muhalifler karşısında başta Hama ve Halep’te olmak üzere önemli kazanımlar elde etti.
İç savaş boyunca en öncelikli hedefi, Akdeniz’e kıyısı olan ve Nusayri nüfusun çoğunlukta yaşadığı Tarsus ve Lazkiye kentlerinin güvenliğini sağlamak olan Esad rejimi, ülkenin doğusunda ve kuzeyinde önemli ölçüde toprak kaybetse de; Haseke, Kamışlı ve Deyrizor’da sembolik de olsa elinde tuttuğu bölgeler ye da üslerle “tüm ülkede varlık” iddiasını korumaya çalıştı.
Rejimin şu anki hedefi ise, savaştan önce ülkenin ticaret merkezi olan Halep’i muhaliflerin elinden almak. Hizbullah, Şii milisler, Rusya ve İran’ın desteği ile toprak kazanımlarını artıran rejim,
PYD/YPG: PKK’nın Suriye uzantısı PYD ve silahlıkolu YPG, Suriye’nin kuzeyinde ele geçirdiği bölgeleri Fırat Nehri’nin batısına doğru genişleterek, Türkiye sınırında bir Kürt koridoru oluşturmayı ve ardından Akdeniz’e ulaşmayı hedefliyor. PYD, kuzeyde ele geçirilen bölgelerde doğuda Cezire, merkezde Kobani ve batıda Afrin olmak üzere 3 kanton yönetimi ilan etmişti. Kobani ve Cezire kantonları IŞİD’den alınan topraklarla birleşirken, Afrin ile Kobani arasında (Mare-Cerablus hattı) IŞİD’in kontrolünde 70 km’lik bir alan var. YPG’nin bu koridoru Türkiye sınırı hattından birleştimek yerine; sınırın gerisinden, ele geçirdikleri Menbiç’ten el-Bab kentine ilerleyerek de Kürt koridorunu oluşturabileceği belirtiliyor. ABD’nin desteği ile Suriye’nin kuzeyinde IŞİD’in ele geçirdiği toprakları örgütten temizlemeyi amaçlıyan YPG, IŞİD’e karşı kurulan Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) büyük çoğunluğunu oluşturuyor. Kürt gruplar, Radikal ya da Esad karşıtı ılımlı örgütlere ‘seküler’ bir alternatif oluşturarak Batı ülkelerinin bölgedeki müttefiki olmaya çabalıyor.
Muhalifler: Sunni kökenli muhalifler, 2011 yılından bu yana Beşar Esad rejiminin yıkılmasını amaçlıyor. Özgür Suriye Ordusu (ÖSO), Esad’a karşı kurulan ilk silahlı çatı örgütü olarak biliniyor. ÖSO’nun altında yerel şekilde hareket eden çok sayıda birlik bulunuyor. Muhaliflerin şu andaki ilk hedefi Esad rejiminin neredeyse kuşatma altına aldığı Halep’i korumaya almak ve kuşatmayı tamamen kırmak. Rejim karşıtı olan ve dönemsel ittifaklar inşa eden muhalif örgütler, Kürtlerin IŞİD’e karşı Batı’nın ‘güvenlik ortağı’ olarak görülmesinden ve Arap nüfuslu bölgelere yönelik Kürtler öncülüğünde yürütülen saldırılardan rahatsız.
IŞİD: IŞİD, Suriye’nin batısı ve Irak’ın kuzey bölgelerinde şeriatla yönetilen bir “devlet” kurma amacıyla birçok toprak kazanımı sağladı. ABD liderliğinde IŞİD’e karşı kurulan koalisyon ve Rusya’nın yoğun hava saldırılarına maruz kalan örgüt, geçmişte toprak kazanımları için taarruza geçmesine rağmen, şu anda elindeki toprakları savunmaya çekildi. IŞİD, 2014 yılında devlet kurduğunu açıklayarak hilafet ilan etmişti. IŞİD, Suriye ve Irak’taki toprak kayıplarının ardından Türkiye, Fransa, Almanya, Belçika ve diğer birçok ülkede intihar saldırıları düzenleyerek taktik değişikliğine gitti.
El Nusra Cephesi: 2012 yılında kurulan El Kaide’nin Suriye kolu, ülkede İslami bir devlet kurmayı hedefliyor. Terör örgütü El Kaide ile bağlantılarını kopardığını açıklayarak Fetih El Şam Cephesi ismini alan örgüt, Batılı ve Arap ülkeler tarafından ‘terör örgütü’ yerine ‘muhalif’ bir örgüt olarak tanımlanmayı hedefliyor. Birleşmiş Milletler, El Nusra’yı ‘terör örgütü’ listesine eklemişti. (Milliyet)
