Nükleer yakıt kargosu gizli bir operasyonla Sırbistan’dan Rusya’ya götürüldü. BBC Güvenlik muhabiri Gordon Corera konvoyu izlemesine izin verilen tek gazeteciydi.
Corero, izlenimlerini yazdı:
“Kar maskeli bir silahlı görevli, Sırbistan’ın başkenti Belgrad’ın ormanlık bir bölgesinde gece karanlığında bir konvoyu çevrelemişti. Konvoy uzun yolculuğuna hazırlanırken telsizler çalışmaya başladı. Kargo silahlı yasadışı örgütlerin ele geçirmek isteyecekleri türden, çok tehlikeli bir nükleer maddeden oluşuyordu.
Bombalara ve ateşe dayanıklı mavi konteynerler 13 kilo yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum da dâhil olmak üzere 2,5 ton radyoaktif malzeme taşıyordu. Özellikle zenginleştirilmiş uranyum, nükleer silahların elde edilmesi en zor parçalarından birini oluşturuyor. Bu, tarihin en büyük nükleer malzeme sevkıyatıydı.
Sırbistan’ın elindeki tüm sivil amaçlı yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum böylece Rusya’ya taşınmış oldu. Gece iki sularında, Sırbistan Cumhurbaşkanı Boris Tadiç de sevkıyata hazırlanan kargoyu görmeye geldi. Tadiç, “Çok ciddi güvenlik önlemleri aldık. Bu iş aşırı derecede önemli” dedi.
Ben de, Sovyet döneminde kurulan ve artık işletilmeyen nükleer reaktör binasına, iki saat önce götürülmüştüm.
Soğuk Savaş sırasında, hem ABD hem de Sovyetler Birliği nüfuzları altındaki ülkelerde araştırmalarda kullanabilmeleri için reaktörler kurdular. Belgrad yakınındaki Vinca gibi bazı tesisler, Sovyetler Birliği’nden gelen yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum ile çalışıyordu.
Nükleer malzeme Belgrad’dan sonra trenle Macaristan’dan Slovenya’ya, oradan da gemilerle Akdeniz üzerinden Kuzey Avrupa’ya götürüldü. Ardından da Manş Denizi’nden Rusya’ya nakledildi. Geçen hafta ulaştığı Rus limanı Murmansk’tan Ural dağlarındaki Mayak tesisine götürüldü.
Sevkıyattan başından beri haberdar olan BBC, saldırı tehlikesi karşısında nükleer malzemenin rotasıyla ilgili haber yapmak için sevkıyatın tamamlanmasını bekleme konusunda anlaşmaya varmıştı. Yetkililer, güvenliği tehlikede olan nükleer malzemelerin güvenli ülkelere taşınması sürecinin devam edeceğini söylüyor.”
