Dosyada, Ermenistan’ın başkenti Erivan’ı ziyaret eden Fisk’in, “şimdiye kadar yayınlanmamış” dediği olayları gösteren bazı fotoğraflar ve ABD’deki Ermeni Ulusal Komitesi tarafından hazırlanan “soykırımı haritası” yayınlandı.
The Independent Exstra ekinin kapak da dahil tam 5 sayfa ayırdığı dosyanın gazetenin Türkiye baskısında yer almaması dikkat çekti.
Yazısına “zamanın tanığı” olarak nitelediği fotoğrafları yorumlayarak başlayan Fisk, fotoğrafların Erzurum’da 1915’de Osmanlı Türklerinin bir buçuk milyon Ermeni’nin yokoluşunu gösterdiğini öne sürdü. Osmanlı Türklerinin kadın erkek, ihtiyar cocuk demeksizin Ermenileri, açlık ve hastalıktan yok oldukları “Tehcir”e zorladıklarını öne süren Fisk, göç boyunca genç kadınlara tecavüz edildiği, yaşlıların dövüldüğü ve çocukların da ölmesi için yollara bırakıldığını iddia etti.
Fisk; Ermeni gazeteciler tarafından çekildiği öne sürülen fotoğrafları 1915’de Anadolu’da demiryolu yapımının finans ve bakım işlerini üslenen Alman Deutsche Bank’ın arşivinde bulduğunu belirterek, Ermenilerin olduğu kadar Türklerin de tarihini yansıtan bu fotoğrafların Erivan’da müzede sergilenmek üzere arkasının araştırıldığını yazdı.
Yazar, Ermeni soykırım iddialarını Türkiye’nin inkar ettiğini öne sürerek, yaşananların İkinci Dünya Savaşı döneminde Nazi Almanyası’nın Yahudilere yaptığı soykırım ile paralellik taşıdığını iddia etti. Soykırım iddialarını savunan yazar Taner Akçam’ı “cesur” bir araştırmacı olarak tanımlayan Fisk, Akçam’ın iddialarını öne sürerken Erivan’da Osmanlı Türkçesiyle yazılmış belgelerden yararlandığını yazdı.
İlk Hıristiyanlardan Ermenilerin Anadolu’da antik Urartu soyundan geldiğini aktaran Fisk, Ermenilerin Türk polisi ve askeri ile Kürt aşiretlerin elinde yok olma tehlikesiyle karşılaştığını öne sürdü. Gelibolu’da zafer kazanan Türklerin, olayların nedeni olarak Doğu’daki Pers, Bizans ve Roma kanını da taşıyan Ermenileri Hıristiyan düşman İngilizlerle işbirliği yaptığını göstermesinin yeterli bahene olmadığını belirten Fisk, dönemin İngiliz Başbakanı Churchill’in de yaşananları “Affedilmez öfke” olarak tanımladığını aktardı.
Rusya’da Stalin döneminde Ermeni Taşnak Partisi’nin yasaklanmasıyla Ermenilerin tarihinin silinmeye çalışıldığını iddia eden yazar, anı kitapları ve eski günlüklerden yaptığını belirttiği alıntıların savını desteklediğini öne sürdü.
Fisk, bir Ermeni eyaleti olarak tanımladığı Yukarı Karabağ’da Ermenilerin 1990’larda Azerbaycan ile girdikleri çarpışmaların 1915’in intikamı olup olmadığını sorguladı. Yazar, Ermenilerin katlettikleri Azerileri de gazetesi The Independent’in yadsımadığını belirterek konuya objektif yaklaştığı imajını vermeye çalıştı.
Dosyada yer alınan ve Ermeni katliamının yapıldığını gösterdiği öne sürülen Türkiye haritasını yorumlayan Simon Usborne da Türkiye’nin soykırım iddialarını reddettiği ve savaş sırasında karşılıklı katliam yapıldığı iddialarına karşı BM’nin soykırımı tanıması gerektiğini yazdı.
FİSK’İN TÜRKİYE’DE KİTABI ÇIKACAK…
Robert Fisk’in Türkiye’de “Uygarlık İçin Büyük Savaş” başlıklı kitabı yayın aşamasında. Yazar, Ermeni soykırımı iddialarını kitabında da sürdüren yazar, yazdıklarıyla ilgili dava açılması durumunda Türkiye’ye gelerek ifade verebileceğini belirtmişti…
Robert Fisk, The Independent’in Ortadoğu muhabiri… Ortadoğu’da bir kaç kez ölümle burun buruna gelen deneyimli bir gazeteci olan Fisk, eşi Ermeni olduğu için Türkiye-Ermeni ilişkilerine önyargılı yaklaşmakla eleştiriliyor.
Ermeni iddialarına ilişkin Londra’daki Türklerin organize ettiği konuyla ilgili toplantıların hiçbirisine katılmayı da kabul etmeyen yazar, Mayıs 2006’da köşesinde, Türkiye’nin o dönemdeki Londra Büyükelçisi Akın Alptuna’nın kendisine yolladığı Ermeni soykırımıyla ilgili mektubu eleştirerek “Saçma konuşuyorsunuz Sayın Büyükelçi” başlığını atmıştı.
Fisk Ermeni sorunu dışındaki Türkiye’ye ilişkin “Türkiye kendi kimliği ile uğraşmaktan ve iç politikası ile cebelleşmekten Ortadoğu da etkili bir politika yürütme fırsatını elde edemiyor” görüşünü savunuyor.
SİVRİ DİLLİ YAZAR
Sivri diliyle tanınan yazarın diğer ülkeler hakkında yazdıkları ve öngörüleri de şöyle:
İRAN’A BAKIŞI: Geçen aylarda İran’ın eline düşen Irak’taki İngiliz askerleri için İngiltere ve özellikle ABD’deki İran’a karşı “vuralım kıralım, bizimkileri kurtaralım” edebiyatının tersine empati yaparak İran’ın mantığını çözmeye çalıştı. Fisk yazısında, İkinci Dünya Savaşı yıllarında İran’ın işgal edildiğini, dönemin şahının tahttan indirildiğini, demokratik şekilde seçilmiş başbakan Muhammed Musaddık’ın da CIA ve İngiliz istihbaratından kişilerin planlarıyla devrildiğini, İranlıları işkenceye gönderen ‘şahların şahı”nın İngiltere’nin ‘polisi’ sayıldığını ve bunların İranlıların belleğine işlemiş aşağılanmalar olduğunu anımsattı…
İSRAİL’E BAKIŞI: İngiltere’nin ve haliyle ABD’nin kadim dostu İsrail’e karşı ise hep çok sert eleştirilerde bulundu. İsrail Lübnan’da uranyumlu bomba kullanararak savaş suçu işlediğini öne sürdü… (O dönemde Bilim adamları Lübnan’daki Khiam ve At-Tiri’de oluşan bomba kraterlerinden aldığı toprak örneklerinde yüksek radyoaktivite saptamıştı) İsrail’in aslında ABD ve İngiltere adına savaştığını kaleme alarak asıl suçlular arasında kendi ülkesini de adres olarak gösterdi…
IRAK’A BAKIŞI: Irak’ın kendi ülkesi İngiltere ve ABD tarafından işgalini aslında demokrasi değil petrol için emperyalist bir amaç taşıdığını açık bir dille söyledi. Ülkesinin sürekli mazlum ülkeleri “böl yönet” politikasıyla sömürdüğünü yazdı. “Bush’un son Irak kumarı…” başlıklı yazısında Başkomutan George Bush, Irak mezarlığına 20 bin asker daha gönderdiğini vurgulayarak, “Aptalca akın devam edecek. Her çaresiz adam kumar oynamaya devam eder, tercihen de başkalarının hayatıyla. Bush da Blair de, savaşı sadece televizyondan ve Hollywood filmlerinden gördüler. Hayal dünyasında olmaları buradan kaynaklanıyor” yorumunu yaptı.
ÖNGÖRÜLERİ: Yazarın Ortadoğu’ya ilişkin bazı öngörüleri de aşağıdaki gibi:
– Türkiye AB tam üyeliğinden önce Irak’a girecek.
– Türkiye AB’nin de yardımıyla Ermeni Soykırım iddialarını tanıyacak…
– ABD Irak’tan çekilecek. Kürtler’e desteğini de çekecek.
– ABD VE İngiltere İran’a saldırmayacak…
