Times gazetesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Başkanı Joe Biden’ın göreve başlamasının ardından Washington’la ilişkileri toparlamaya çalıştığını ancak çabasının karşılıksız kaldığını yazdı. Haberde, Türkiye’nin Washington’a yeni bir büyükelçi atamasına ve Ankara’dan bazı heyetler gönderilmesine karşın, Türkiye ile ABD arasında yeni dönemde iyi ilişkiler kurabileceğine dair çok az işaret olduğu yorumu yapıldı.
Gazetenin Türkiye muhabiri Hannah Lucinda Smith imzalı haberde, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi satın almasının Türkiye-ABD ilişkilerine zarar verdiği belirtiliyor.
Haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Biden’ın Türk-Amerikan ilişkilerine gereken özeni göstereceğine inanıyoruz. Yeni yılda yeni bir sayfa açmak istiyoruz” sözlerine de yer veriliyor.
Biden’ın henüz Erdoğan ile görüşmediğini aktaran Times, iki ülke arasındaki tek resmi temasın ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın arasındaki telefon görüşmesi olduğunu yazıyor.
Haberde, Pentagon Basın Sözcüsü John Kirby’nin, Türkiye S-400’lere sahip olduğu sürece mevcut yaptırımlar kalkmayacak” uyarısının da altı çiziliyor.
‘Uygurların iadesi daha fazla yaptırım anlamına gelebilir’
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in Türkiye’yi Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore ile birlikte “acil müdahale” gerektiren ülkeler listesine aldığını yazan Times’taki haber, şöyle devam ediyor:
“Blinken, Türkiye’nin ‘transatlantik ittifakına göre hizalandırılmasını’ bir gereklilik olarak kabul etti ancak Türkiye’yi de zor bir müttefik olarak gördü.”
‘Dört yılda çatlaklar iyice büyüdü’
Times, Washington merkezli düşünce kuruluşu Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nde yaklaşık 30 yıldır ABD-Türkiye ilişkilerini analiz eden Bülent Alirıza’nın görüşlerine de yer vermiş:
“Trump’ın gidişiyle ikili ilişkiler artık ciddi bir sorun. Türkiye isterse Rusya ile anlaşmaya devam edebilir ama Biden döneminde ABD ve NATO ile de bağlarını sürdürmek istiyorsa bunu yapamaz.
“S-400 sadece bir gösterge. Gerekçesi de Türkiye’nin kendi yoluna gitmeye karar vermesi. Erdoğan işleri düzeltmek için Biden’a ulaşması gerektiğine inanıyor ama bu işe yaramayacak.”
İsrail ve AB ile ilişkileri iyileştirme çabaları
Times’taki haberde, AKP’nin iç siyasette ciddi oranda güç kaybettiği ve MHP’yle ittifakı nedeniyle, Ege ve Doğu Akdeniz’de Yunanistan ile polemiğe girildiği belirtiliyor. Gazeteye göre, Azerbaycan’a Dağlık Karabağ’daki çatışmalarda yapılan yardım da, yeni ABD yönetimi tarafından hoş görülmüyor.
Erdoğan’ın, son yıllarda ilişkilerinin kötüye gittiği Batılı müttefikleri ile de ekonomik kriz nedeniyle yeniden ilişki kurmaya çalıştığının vurgulandığı haber, şöyle devam ediyor:
“Türkiye, iki yılın ardından Aralık ayında İsrail’e büyükelçi atadı. Böylece İsrail’le de temas kurmaya çalışıyor. İstanbul’da Hamas’a karşı da adımlar atıyor. Ancak Erdoğan’ın son 10 yılda biriken düşmanlığı tersine çevirmesi muhtemelen çok daha fazla çaba gerektirecek. Çünkü İsrail, yeni Türk elçisinin atanmasını henüz onaylamadı.”
‘İsrail, Hamas’ı koşul olarak sürse de süreç hala net değil’
Times’taki haberde, Tel Aviv Üniversitesi Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü’nden Türk dış politikası uzmanı Gallia Lindenstrauss’ın görüşleri de yer alıyor.
Gallia Lindenstrauss, İsrail’in büyükelçilerin dönüşü için bazı önkoşulları olduğu görüşünde. Lindenstrauss’a göre bunların başında da, Türkiye’nin, Hamas’ın lojistik faaliyetlerine karşı kararlı bir şekilde harekete geçmesi geliyor. Lindenstrauss, “İsrail’de siyasi kriz sürüyor. Mart ayında da seçimler yapılacak. Bu nedenle büyükelçisini Ankara’ya göndermeyle ilgili olarak, Türkiye’ye karşılık verip vermeyeceği ya da bu konuda istekli olup olmadığı pek net değil.”
Biden’ın İsrail’deki ABD Büyükelçiliğini Kudüs’ten Tel Aviv’e geri taşımasını Erdoğan için İsrail’le ilişkilerinde bir ışık olarak gören Times’taki haberde, Gallia Lindenstrauss’ın şu görüşüne de yer veriliyor:
“Biden yönetimi muhtemelen İsrail’in Filistinliler karşısındaki bazı tek taraflı hareketlerini kısıtlayacak. Bu, Türkiye-İsrail ilişkileri üzerinde olumlu bir etki yaratabilir.”
