Nasıl yapacağız, içinde ne
olacak tartışmaları da, belirsizlik üzerine gelişiyor. Gezi Parkı,
Topçu Kışlası’nın önüne geçti. Parkları, yaşamak için yeniden
keşfettik. Sayın Başbakanımız da, Topçu Kışlasını istiyor. İlla
yapacağız diyor. Yapılsın, Sayın Başbakanımızın isteği de olsun.
Herkesi kucaklayan, ötekileştirmeyen, birlikteliği oluşturmak için, bu
kadar yaşananlardan sonra, “Topçu Kışlası”nın yapılması gerekiyor.
Göstermelik olarak değil, nostalji için ise, hiç değil. 21 inci
yüzyılda yapıyoruz ve maket yapmıyoruz. Özü koruyarak, günümüzün
gereksinimlerine de yanıt verecek ve yaşayan bir yer olacak şekilde
yapmalıyız. Akşamdan sabaha, uydurma bir şey değil, kalıcı ve de
eskiyi bozmayan, eskiyi koruyarak, yenilerle geliştirerek ve de asla rant
için olmayan bir şekilde yapmalıyız.
İşe nerden başlayalım.
1. Önce, Topçu Kışlası nedir. Mimari yapısı hangisidir. Hangi
dönemde, ne işlevleri yerine getirmiştir. Mimari yapı nasıl
değişikliğe uğramıştır. Tarihi önemi nedendir. Açık ve doğru bir
şekilde, bunu belirleyelim. Beğenip, beğenmemek, desteklemek ya da
karşı olmak için değil. Doğru olarak belgelemek ve aktarmak için,
işe doğrularla başlayalım. (Mesela bir fotoğraf, 1919 da, Topçu
Kışlası’n da, “Denebola BAR” var)
2. Sonra, İstanbul’u güzelleştirenler arasında, Balyan ailesini de
rahmetle analım.Topçu Kışlasını da yapan, Ermeni Mimar Balyan’ın,
diğer eserleri ve eserleri arasında, Topçu Kışlası’nın yerini,
yapılış sürecini, zaman diliminin özelliklerini, belirleyelim.
3. Gezi Parkı, şu anda Taksim’de soluk alınan, yeşil yegane yer.
Gelişen iki aylık süreç içinde de, farklı bir konuma geldi. Topçu
Kışlası’nı, bu dar alana sıkıştırmak, tarihsel ve günümüz
gerçekleri açısından, yapılmak istenen geniş çerçeve ile,
bağdaşmayacağa benziyor.
Peki nasıl bir Topçu Kışlası olmalı.
1. Bu gün Taksim alanının, en az on katı bir alana yapılması,
günümüze yaraşır bir büyüklükte, başka yapılarla da
desteklenmesi, yeni bir anlayış oluşturabilir. Bu alan çevresini, 8
parsele bölerek, 7 ayrı yolun, bu geniş alana açılması da, yedi
tepeli İstanbul’u
çağrıştırabilir.
a. İlk parsele, aslına uygun,
Topçu Kışlası yapılarak işe başlanır. Dört tarafına, yani kuzeye,
güneye, doğuya, batıya, top arabalarını koyalım ki, adı ile
özdeşleşsin. İçine kesinlikle, AVM, rezidans gibi şeyler yapmayalım.
Bir Kongre Merkezi gibi değerlendirilebilir. Araştırma merkezleri
yapılabilir. Ancak, bu yapı içinde, tarih içinde neler oldu. Bunlar
değişik dönemlerde ki işlevleri dikkate alınarak, Kütüphane ve müze
olarak, belgelemenin yanısıra, görsel sunumlarla da desteklenebilir.
Topçu Kışlası’n da yaşananlar, izleyenleri tarihsel bir sürece
katarak, dönemi orada yaşayabilmeliler.
b. Yanına bir Opera binası, “Barok Opera” değil, bizden izler taşıyan,
çağdaş bir yapı olması için, yarışmalar düzenlenebilir.
c. Operanın yanında, ayrı bir Tiyatro Salonu ya da solonları da olmalı
ki, AKM’de yaşanan sıkıntılar, burada da yaşanmasın.
d. Konser Salonu için de, mimari ayrı bir
yarışma açılabilir. Tek bir büyük salon da değil, oda müziği
konserleri için, küçük salonlar da, burada yer alabilir.
e. Müzeler de, ayrı bir parsele, içi içe yerleştirilebilir. İslam
Eserleri, Osmanlı Müzesi, Hat Sanatları Müzesi gibi.
f. Bir Üniversite, Konservatuar ile bu sanatsal yapılar
bütünleştirilebilir. Bir Kültür Üniversitesi olmalı ki, buraya
özgün bir Üniversite olsun.
g. Bir parsel de, tümüyle Park’a ayrılarak, Gezi Parkı’ndan daha büyük,
botanik bahçesi de içerek şekilde de, yeşil alan zenginleştirilebilir.
j. Kıble’yi dikkate alarak, çağdaş mimariyi yansıtan, 21 yüzyıla
geçişi simgeleyen bir Cami de, diğer bir parsel de yer almalı. Hatta Meydan da,
Kışla ile Cami karşı karşıya gelecek şekilde yapılabilir. Tüm
mekanlara girişler, meydandan olacak şekilde planlanmalı .
2. AVM’ler, yerleşim alanları, rezidans ve oteller, bu sistemin
arkasında yer almalı, meydanın bütünlüğü bozulmamalıdır. Bu
yapılaşma kesinlikle, TOKİ’nin bakış açısı ve yapılaşmasının
dışında tutulmalı ve tekrar değil, tümüyle yeni ve özgün
olmalıdır.
3. Bu alan, Kocaeli tarafında da olabilir, Trakya tarafında da. Çorlu –
Silivri’nin kuzeyinde olması, arazi bakımından daha uygun olabilir.
4. İstanbul dan Taksim’den, buraya ring seferleri düzenlenmeli, metro
buraya kadar uzatılmalı ki, yeni bir cazibe alanı yaratılabilsin ve de
trafik yoğunluğu ve yapılaşma, başka alanlara kaydırılabilmiş olsun.
5. Ankara, Polatlı’daki, Topçu kışlasıda buraya alınarak,
Ankara’ya yeni yeşil büyük bir alan kazandırılabilir. Burayı da, TOKİ ve Ankara Belediye
Başkanlığı’nın kontolüne bırakılmayarak, bat-çık ve beton
yığını doldurulmasının, önlenmesi de gereklidir. Tamamiyle yeşil ve
bir gezi alanı olarak değerlendirilebilir.
6. Büyük bir yatırım gerekiyor. Son on yılda devletle iş yapan ve
gelirlerini arttıranlardan, bir pay, buranın bütçesi için, yasal
düzenleme ile ayrılabilir.
7. Bu meydana, Recep Tayip Erdoğan Meydanı ismi de verilebilir.
Mimar, Mühendis, ya da Şehir Plancısı değilim. Bu düşüncelerimi,
içtenlikle paylaşmak istedim. Hiç bir yere çekilmemesini veya art
niyetli bir düşünce olarak da değerlendirilmemesini, özellikle
belirtmek isterim. Samimi ve kimseyi ötelemeyen, tarihe, sanata,
araştırmaya ve kütürel etkinliklere, değerlerimize ve sosyal
yapımıza uygun bir model olarak düşündüm.
Bu bir mesaj veya bir şeyler anlatmak için değil, sadece
ve sadece, samimi ve içten düşüncelerimi paylaşmak için dile getirilmiştir.
