İngiltere basınında yer alan Türkiye yorum/haberleri özetle şöyle:
The Guardian: Türkiye’de mahkeme Abdullah Gül’ün adaylığını durdurdu… Türkiye’de Anayasa Mahkemesi, muhaliflerince gizli İslami bir gündemi olduğu iddia edilen Abdullah Gül’ün adaylığına ilişkin parlamentoda yapılan yapılan oylamayı iptal etti. Bu karar, erken seçimin önünü açıyor. Uzmanlara göre, ülkede hükümetle ordunun son on yıldan bu yana içine düştüğü en vahim krizden çıkılabilmesi için tek çözüm erken seçim. Son bir kaç günde Türkiye siyasi krizin içine sürüklendi. Polis, 1 Mayıs yürüyüşü öncesinde, Taksim Meydanı’nda hükümet karşıtı protestoya dönüşen olaylar sırasında 600 kişiyi gözaltına aldı. Alanı boşaltmak için göz yaşartıcı gaz, tazyikli su ve cop kullandı. Pazar günüyse bir milyona yakın insan, İstanbul’da Gül’ün adaylığını protesto için toplandı.
The Financial Times: Erdoğan erken seçim çağrısı yaptı… Erdoğan’ın erken seçim çağrısı, kökleri siyasi İslam’da olan hükümetiyle, ülkede başını Ordu’nun çektiği laiklik hareketi arasındaki meşruiyet mücadelesini, seçmenlerin gözü önünde vermek için gereken ortamı sağlıyor. Türkiye’nin yönetim şeklini değiştirme yolunda anayasaya kapsamlı değişiklikler getiren önerileriyse şiddetli siyasi kavgalara neden olabilir. Erdoğan, milletvekillerinin dört yılda bir seçilmesini, cumhurbaşkanın ise tek sefer yedi yıllığına göreve gelmesi yerine en fazla iki sefer olmak üzere beş yıllığına seçilmesini önerdi. Londra’da Bear Sterns yatırım bankası ekonomistlerinden Timothy Ash, Erdoğan’ın cumhurbaşkanının halk tarafından doğrudan seçimle göreve getirilmesi yolundaki önerisinin, bu hafta açıkça sersemliğe neden olan gelişmelerin ardından, inisiyatifi yeniden ele almayı amaçlar göründüğünü söyledi.”
The Times: Yol ayrımındaki ülkenin önünde üçüncü bir seçenek daha var… Anayasa Mahkemesi’nin cumhurbaşkanlığı oylamasını iptal etme kararı Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’yle ilişkileri açısından en büyük fırsatı sunuyor ama beraberinde dev bir belirsizlik getiriyor… Mahkemenin bu kararı erken seçimi de tetiklemiş görünüyor. Bu durum, çoktan ortadan kaybolmuş görünen bir seçeneği yeniden gündeme getirebilir; yani Türkiye’nin bir sonraki cumhurbaşkanı ne İslamcı ne de general ama laik bir politikacı olabilir. Yüzü batıya dönük bir Türkiye isteyenler için en iyi çözüm, laik bir cumhurbaşkanının seçilmesiyle sonuçlanabilecek erken seçimdir. Mali piyasalar, geçen haftaki siyasi karmaşadan payına düşen aldı ama bu durum önceden tahmin edilmiş olmalıydı… Genel olarak Türkiye’nin en büyük mal varlığı olan İslam dünyasıyla Avrupa arasında oynadığı köprü görevi, ilişkilerinin önceden tahmin edilmesini güçleştirdi ve anlaşmazlıkları getirdi. Piyasalar her zaman Batı’dan yana davranacağını varsaymakta kararsız kaldı. Avrupa ve Amerika’nın Abdullah Gül’ün iyi yanlarına duydukları güveni abartmaları kolay. Her daim diplomatik çevrelerde karşılaşılan bir isim oldu, o nedenle kendisini tanıdıklarını düşünüyor olabilirler. Ayrıca Avrupa yanlısı olduğu da aşikârdı. Gül ve Erdoğan, Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girmesi için gereken birçok reforma öncülük ettiler. Fakat göstericiler de haksız sayılmaz, zira AKP’nin ne yapmayı planladığından emin olmak güç, özellikle hem cumhurbaşkanlığı hem de parlamentoda kontrolü sağlaması halinde. Örneğin AKP’nin zinayı suç sayan yasa çıkarma girişiminden endişe duymaları anlaşılır bir durum. Avrupa Birliği’nin şimdi Türkiye’nin laikliği seçmesini – seçmese bile askeri yönetimi reddetmesini – ümit etmesi gerekiyor. Sonuç üzerindeki etkin gücünü büyük ölçüde kaybetmiş olsa da.
The Financial Times: Başbakan Tony Blair, Türkiye’de yaşanan krizde Başbakan Erdoğan’ın safında yer aldı… Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğinin güçlü destekçilerinden İngiltere’nin görevinden ayrılmaya hazırlanan başbakanı Tony Blair, dün Erdoğan’a bir destek mesajı gönderdi. Blair, Türk Silahlı Kuvvetleri’ni ülkenin demokratik anayasasına uymaya çağırdı. Tony Blair, Recep Tayyip Erdoğan’la özellikle İran’da rehin alınan 15 İngiliz askerin serbest bırakılması süresince yakın temasta bulunmuştu.
