‘Avrupa’nın Sınır Bekçisi’ başlıklı belge Eylül ayından beri, AB-Türkiye göç görüşmeleriyle paralel olarak Türkiye yetkililerinin, yüzlerce mülteci ve sığınmacıyı otobüslere bindirerek, avukatları ve aileleriyle görüştürülmeden tutuldukları, bin kilometreden fazla uzaklıktaki, izole alıkonma merkezlerine nasıl taşıdığını gösteriyor. Bazıları mütemadiyen günlerce kelepçelendiğini, dövüldüklerini ve kaçtıkları ülkelere zorla geri gönderildiklerini bildiriyor.
Konuyla ilgili açıklama yapan Uluslararası Af Örgütü Avrupa ve Orta Asya Direktörü John Dalhuisen, “Türkiye’de en hassas durumdaki bu insanların bazılarının keyfi gözaltına alındığını belgeledik. Mültecileri ve sığınmacıları Suriye ve Irak gibi ülkelere geri dönmeye zorlamak sadece vicdansızca bir davranış değil, aynı zamanda uluslararası hukukun da doğrudan ihlalidir” dedi.
Dalhuisen sözlerine şöyle devam etti: “Avrupa Birliği, mülteci krizinde Türkiye’yi Avrupa için bir sınır bekçisi olarak konumlandırarak, ciddi insan hakları ihlallerini görmezden geliyor ve şimdi de cesaretlendiriyor. Bu ihlaller soruşturulana ve sona erene kadar AB-Türkiye arasındaki göç ilişkili işbirliği kesilmelidir.”
Dalhuisen sözlerini şöyle sürdürdü: “AB parasının hukukdışı gözaltı ve geri gönderme programını fonlamak için kullanılması şoke edici. AB, fonlarının ve Türkiye ile göç işbirliğinin mülteci ve göçmen haklarını yok saymak yerine hakların korunmasını teşvik ettiğinden emin olmalı.”
“Eylem Planı’nın uygulanması askıya alınmalı”
Raporda şu açıklamalara yer verildi: “Mülteciler ve sığınmacılar herhangi bir açıklama yapılmadan veya yasal bir zemin olmadan Osmaniye Düziçi’ndeki bir kampta veya Erzurum’daki Geri Gönderme Merkezi’nde iki ay kadar gözaltında tutuldu. Avukatları veya aileleri de dahil olmak üzere dış dünya ile iletişim kurmaları engellendi. Sadece yetkililerden gizledikleri cep telefonları vasıtasıyla iletişim kurabildiler.”
Mülteciler ve sığınmacılar Uluslararası Af Örgütü’ne, merkezden ayrılmanın tek yolunun geldikleri yere geri dönme taahhüdünü vermeleri olduğunu söyledi.
Raporda Uluslararası Af Örgütü Türkiye’yi, yasadışı gözaltı ve sınırdışı işlemlerine son vermeye çağırdı. Çağrıda şöyle denildi: “AB ve Türkiye, AB-Türkiye Eylem Planı’nın insan haklarına uygunluğunu ve göç ile ilgili gözaltı amaçlarına yönelik AB fonlarının kullanımını denetlemek için etkin bağımsız gözlemleme mekanizması oluşturmalıdır. Bu önlemler yerine getirilene kadar, Eylem Planı’nın uygulanması askıya alınmalıdır.”
