BEREKETLİ TOPRAKLARI KORUMAK İÇİN 7 YILDIR SÜREN HUKUK SAVAŞI
Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri, İskenderun ve Yumurtalık körfezlerinde lisans verilen 8 termik santralin lisanslarının iptali için 2011 yılında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu aleyhinde dava açtı. Danıştay 13. Dairesi, yürütmeyi durdurma talebini reddetmesi üzerine davacılar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nda itirazda bulundu. Davacıların projelerle ilgili kümülatif-bütüncül etki değerlendirmesi talebiyle yaptığı itirazı haklı bulan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Danıştay 13. Dairesi’nin kararını kaldırdı.
DANIŞTAY REDDETTİ, DAVACILAR GERİ ADIM ATMADI
Bu kararın ardından EPDK bölgede 17 termik santral için yapılan lisans başvurularını reddetti. Ancak Danıştay 13. Dairesi, İdari Dava Daireleri Kurulu’nun davacıların lehine aldığı karara rağmen yürütmeyi durdurma taleplerini 2016 yılında bir kez daha reddetti. Bunun üzerine bir kez daha itirazda bulunan davacıların ‘kümülatif etki’ talepli itirazlarını haklı bulan Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, 13. Dairenin red kararını yeniden bozdu. 2017 yılında yapılan yürütmeyi durdurma talebi de Danıştay 13. Dairesi’nce reddedildi, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu ise 29 Mart 2018 tarihli kararında red kararını yine kaldırdı.
DAVALAR SÜRERKEN İKİ TERMİK SANTRAL ÜRETİME BAŞLADI
Bu arada davalar sürerken İskenderun’daki Diler Kömürlü Termik Santral ile Erzin Egemer Doğalgaz Termik Santrali’nin inşaatları tamamlanarak faaliyete geçti. Yumurtalık ilçesindeki Ayas termik santrali ise yargı sürecini bekliyor.
DANIŞTAY SAVCISI LİSANSLARIN İPTALİ YÖNÜNDE MÜTAALA VERDİ
Doğu Akdeniz Çevre Derneklerinin açtığı davaların gönüllü avukatı İsmail Hakkı Atal, Danıştay Savcılığı’nın 16 Kasım 2018 tarihli mütaalasında dava konusu termik santrallerin lisanslarının iptalini talep ettiğini bildirdi. Davalar sürerken faaliyete geçen İskenderun Atlas Enerji ve Erzin Egemer termik santrallerinin tamamen hukuksuz duruma düşeceklerini ifade eden Atal, EPDK’nın 2013 sonrasında Doğu Akdeniz bölgesinde lisans başvurularını reddettiği 17 termik santrale ek olarak 2014’te 5, 2016’da ise 7 termik santral için verdiği üretim lisanslarına karşı da dava açmak zorunda kaldıklarını dile getirdi.
‘HAYATTA KALABİLMEK İÇİN DAVA AÇMAK ZORUNDA KALDIK’
“Yaşama hakkımızı kullanabilmek ve hayatta kalabilmek için dava açmak zorunda kaldık” diyen Atal, 2016 yılında Yumurtalık EMBA termik santrali için verilen lisansın iptali istemiyle açtıkları dava için hazırlanan bilirkişi raporuna dikkat çekti. Rapora göre 2009 yılında nüfusu 18 bin olan Yumurtalık’ta 1 yılda 5 kanser teşhisi konulurken, 2014 yılında ise 60 kanser teşhisinin konulduğunun ortaya çıktığına değinen Atal, şu görüşleri dile getirdi:
‘EPDK, LİSANSLAR VERİLİRKEN TEK KARAR MERCİİ OLMAMALI’
“Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararları, Danıştay savcılığı mütalaası ve EMBA termik santral davasında tespit edilen bölgedeki kanser artışı, elektrik enerjisinde arz fazlası oluşması ve diğer gelişmeler göstermiştir ki, Sağlık Etki Değerlendirme Yönetmeliği çıkarılarak termik santrallerin halk sağlığına olan etkisi belirlenmeden lisans verilmemelidir. EPDK, kömürlü ve doğalgazlı termik santrallere lisans verirken hiçbir bütüncül değerlendirme –kümülatif etki çalışması yapmamaktadır. İçinde Çukurova’nın da bulunduğu 141 ovayı koruma altına alan Bakanlar Kurulu kararnamesi doğrultusunda termik santraller başta olmak üzere kirletici tesislere lisans verilirken EPDK tek karar mercii olmaktan çıkarılmalı. Lisans başvuruları Sağlık Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan oluşan bir konsorsiyum tarafından değerlendirilmelidir. Stratejik ÇED Yönetmeliğinde enerji sektörüne 2023’e kadar tanınan muafiyet kaldırılmalıdır. 21. Yüzyılda çevre hakkının ihlali, yaşama hakkının ihlali boyutuna taşınmıştır.”
