Umberto Eco ‘Gülün Adı’ndan otuz yıl sonra kaleme aldığı ‘Prag Mezarlığı’ adli romanı üzerine La Repubblica’da yayımlanan söyleşisinde kendisini ‘Foucault’nun Sarkacı’ adli romanında da konu ettiği komplo paranoyasının ilgilendirdiğini aktardı. Bizlerin haberi olmadan gizli bir merkezden yönetilen her şeyin tarihe yön verdiğine dikkat çeken Eco, “Bu komplo paranoyası. Komplo paranoyasını eleştirmek, komploların olmadığı anlamına gelmiyor. Örneğin Sezar, bir komplo sonucu öldürüldü. İlginç olan komplolar ya hemen günışığına çıkıyor ya da hiç çıkmıyor ve karanlıkta kalıyor “Gerçek komploların gerçekten varolduğu biliniyor.” diye ifade etti.
19. yüzyıl Avrupası’nda odaklanan ‘Prag Mezarlığı’ adli romanında dönemin gizli haber alma servisleri arasındaki mücadeleyi anlatan, roman kahramanının öyküsünü kaleme alırken anlattıklarının gitgide bugün yaşadıklarımızla benzerlikler göstermeye başladığını, gizli serviler arasındaki mücadelede yazdıklarının bugün Assange ve Wikileaks’le gündeme geldiğini, kendisinin bir dahi ya da peygamber olmadığını, çünkü bugün yaşananların geçmişte de yaşandığını, herkesin bildiği gerçeklerin gizli servislere geçmiş yüzyıllarda da satıldığını aktardı.
Tarihin söylemlerden meydana geldiğini, birçok okuyucusunun kendisine roman kahramanlarının düşüncelerini yakıştırdığını söyleyen yazar, “Bu romanda ne Musevilerden ne de Yahudi düşmanlığından sözettim. Oysa Yahudi düşmanlığını konu alan söylemlere değindim. Bu roman tarihin söylemlerden, söylemlerin de olgulardan oluştuğunu anlatmaya çalışıyor. Bu yönüyle okurların kolayca kavrayabileceği bir roman değil .”
Eco’nun İtalya’da geçtiğimiz yıl ekim ayında yayımlanan ‘Prag Mezarlığı’ adli romanı Vatikan’ın gazetesi Osservatore Romano ve Roma Hahaminin eleştirilerine hedef olurken yazarın Gizli Siyon Protokolleri’ni* roman malzemesi seçmesi İtalya ’da antisemitzm eksenli siyasi bir tartışma başlatmıştı.
Roma Hahamlığı’ndan yapian açıklamada Eco’nun Nazizme esin olan Gizli Siyon Belgeleri’ni malzeme olarak kullanılması eleştirilerek bu tercihin yeni bir Yahudi düşmanlığına neden olabileceğini öne sürülmüştü.
Eco ise ‘Prag Mezarlığı’nın öncelikle bir tarih kitabı değil roman olduğunu anımsatmış,. Gizli Siyon Belgeleri’nin gerçek olmadığına vurgu yaparak, , “Ana haber bültenlerinde akşam cinayet haberleri yayımlanıyor. Çocuklar da izliyor bu haberleri. Uzmanlar izletmeyin deseler de çocuklar, gençler bir şekilde internet üzerinden ulaşıyor bu tür haberlere. Geçmişte Nazizme, günümüzde El Kaide ve benzeri örgütlere esin periliği yapan Gizli Siyon Protokolleri’ne intermet dahil birçok kaynakta ulaşılıyor. Tarihin labirentlerinde tartışılan belgeler konusunda konuşmak yerine suskun kalmayı anlamıyorum” diye konuşmuştu.
_____________________
* Gizli siyon belgeleri
Gizli Siyon Protokolleri, 20. yüzyılın başında Rusya’da Çarın Polisi Okhrana tarafından Yahudilerin dünyada egemenlik kuracakları ve söz sahibi olacakları iddiasıyla yayımlanan ama gerçeğe dayanmadıkları açıklanan gizli belgeler. Yahudilerin dünyada kontrolü ele geçirme çabalarını anlatan 24 protokol, tarih boyunca Yahudi karşıtı hareketler ve Nazizim’e esin kaynaklığı yaptı.
