Üst düzey bir Amerikalı yetkili BBC’ye verdiği mülakatta anlaşmanın nihai halini iki lider arasındaki telefon görüşmesinin belirlediğini söyledi.
İmza töreni önümüzdeki ay Prag’da gerçekleşecek.
Anlaşma uyarınca her iki taraf da stratejik nükleer savaş başlıklarını yüzde 25 ila 30 arasında azaltmayı vaadediyor.
Rusya ve Amerika, başlıkları taşıyan füze sayısında da indirime gidecek.
ABD Başkanı Obama, anlaşmaya Medvedev’le yaptıkları ve verimli olarak nitelediği telefon görüşmesi ardından varıldığını belirteterek, ”Bir yıldır süren yoğun pazarlıklar ardından, ABD ve Rusya’nın neredeyse son 20 yılın en kapsamlı silah kontrol anlaşması üzerinde uzlaştığını bildirmekten memnuniyet duyarım” dedi.
Anlaşma, 1991’de imzalanan ve geçen Aralık’ta süresi dolan Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması ya da kısaca bilinen adıyla START’ın bir devamı niteliğinde.
Bu nedenle de Obama “Neredeyse son 20 yılın en kapsamlı anlaşmasından” söz etti.
Yeni anlaşma, ABD ile Rusya’nın bin 550’şerden fazla işler durumdaki nükleer savaş başlığı bulundurmamasını öngörüyor.
Gözlemciler, yapılan kesintilerin ciddi oranlarda olduğunu kaydederek, anlaşmayla Ruslar’ın stoklarının yüzde 30’unu, Amerikalılar için ise yüzde 25’ini tasfiye etmeleri anlamına gelecek.
BBC muhabiri James Robbins, açıklamanın zamanlaması ve simgesel anlamına dikkat çekerek, ”Gelecek ay düzenlenen nükleer güvenlik konulu Washington Zirvesi’nde taraflara ahlaki üstünlük avantajı sağladığını” kaydediyor.
Anlaşma ayrıca mayıs ayında nükleer silahların yayılmasını engelleme amaçlı görüşmelerde de taraflara avantaj kazandıracak.
Obama ile Medvedev’in ayrıntılarını telefonda netleştirdiği bu anlaşma iki hafta sonra 8 Nisan’da Prag’da imzalanacak.
Taraflar bu anlaşmanın özellikle İran üzerindeki baskıyı artırmasını umuyor.
Gözlemciler, nükleer başlıklarda neredeyse üçte bire varan bir indirimin taşıdığı önemi yadsımamakla birlikte gerek ABD’nin, gerekse Rusya’nın elinde nükleer caydırıcılık için gerekenden çok daha fazla nükleer başlığa-bin 500’erden fazla miktarda- bıraktığına dikkat çekiyor.
Anlaşma ayrıca karşılıklı gözlem ve teyit konularında da önemli maddeler içeriyor.
Bundan sekiz yıl önce, dönemin liderleri George Bush ve Vladimir Putin’in imzaladığı bir anlaşmada ise, o dönemdeki karşılıklı kuşku ortamının da etkisiyle, bu tür maddeler hiç yer almıyordu.
Başkan Obama konuşmasında anlaşmanın bu açıdan önemine de dikkat çeken Obama, şunları söyledi:
”Ben göreve geldiğimden beri, Rusya ile olan ilişkilerimizde temiz bir sayfa açmaya kararlı oldum. ABD ile Rusya verimli bir işbirliği yapabildiği zaman bu, iki ulusun da karşılıklı çıkarlarına, ayrıca dünyanın güvenlik ve refahına katkıda bulunuyor. Bugüne dek Afganistan’da birlikte çalışmayı başardık. G-20 grubundaki ekonomik çabalarda işbirliği yaptık. Ve İran’a, uluslararası sorumluluklarına uygun davranması için baskı konusunda birlikte çalışıyoruz.” (BBC)
FOTOĞRAF: START anlaşmasıyla nükleer silahlarda önemli indirime gidildi
