** “Yarışmacıların TMT’yi, milli mücadeleyi iyi tahlil ederek ona göre kompozisyon koymaları gerekirdi. Eser, geçmişten bugüne ve gelecek nesillere bir Türklük, bir mücadele mesajı vermeliydi. Ben seçilen eserde Türklük damgası göremiyorum”
** “Bu anıt mezar ülkenin her yanından ve Rum tarafından görülmeliydi. “Bu Denktaş’ın mezarı” dedirtmemiz lazım”
Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş için yaptırılacak Anıt mezar proje yarışması sonuçlandı ancak sonuç birçoklarını memnun etmedi. Rauf Denktaş’ın oğlu DP Genel Başkanı Serdar Denktaş, projenin ikinci ve üçüncü aşamalarının olduğunu, son sözü o aşamalardan sonra söyleyeceğini kaydederken, mimar Hasan Emirali ise, “Bana göre seçilen proje Denktaş’a layık değil. Denktaş bir TMT’ciydi, bir mücadele adamıydı. Yok olan bir toplumu aldı, korudu, kolladı, devletle taçlandırdı. Bunun projede yansıtılması gerekirdi. Dolayısıyla Rauf Denktaş Kıbrıs Türk toplumunun sembolüyse proje de sembol bir yapı olmalıydı” dedi.
Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş Anıt Mezarı ve Müzesi Uluslararası Proje Yarışması sonuçlandı. 104 projenin katıldığı yarışmada Mehmet Metin Polat ve Bilge Altuğ’un projesi birinci olurken birçoklarının sonuçtan çok memnun olmadığı gözlendi.
“DANIŞMANDIK AMA…”
Konuyla ilgili olarak Star Kıbrıs’a konuşan DP Genel Başkanı Serdar Denktaş, danışman jüri üyesi sıfatıyla jüride bulunduklarını ancak kendilerine çok fazla danışılmadığını kaydetti. “104 eser var. Gösterilen çabaya saygı duymak lazım” diyen Denktaş, bunun ikinci ve üçüncü aşamaları olduğunu belirtti. Denktaş konuyla ilgili olarak şunları söyledi: “Bunun ikinci, üçüncü aşamaları var. O yüzden bir şey söylemek için erken. Bu hem jüri üyelerine, hem de yarışmaya katılan ekiplerin çabasına saygısızlık olur. İkinci ve üçüncü aşama geçtikten sonra düşüncelerimi söyleyeceğim.”
“SEMBOL YAPI NİTELİĞİNİ TAŞIMIYOR”
Jüri Başkanı Ekrem Bodamyalızade, eserleri “Mimarlık bilimi ve sanatına uygunluk”, “Etik bağlam” ve “Estetik bağlam” başlıkları altında değerlendirdiklerini söylerken Mimar Hasan Emirali ise seçilen eserin sembol yapı olacak niteliklerde olmadığını kaydetti. Eserde bir mücadele mesajının verilmesi gerektiğini belirten Emirali, “Denktaş’ın tarihi, yaşamı, TMT geçmişi iyice tahlil edilmeli, tüm bunların okunabileceği bir eser ortaya konmalıydı” ifadesini kullandı.
“DENKTAŞ’A LAYIK DEĞİL”
“Bana göre seçilen proje Denktaş’a layık değil. Nasıl Rauf Denktaş Kıbrıs Türk toplumunun sembolüyse projede sembol bir yapı olmalıydı” diyen Emirali, şöyle konuştu: “Denktaş bir tarihtir. Kıbrıs Türk tarihinde çok derin izleri vardır. Bu izlerin projede yansıtılması gerekirdi. Denktaş bir TMT’ciydi, bir mücadele adamıydı. Yok olan bir toplumu aldı, korudu, kolladı, devletle taçlandırdı. Bunun projede yansıtılması gerekirdi ama bunu göremedik.
“BÜYÜK LİDERLERİN ANIT MEZARLARI O DEVLETİN SEMBOLLERİDİR”
Kaldı ki büyük liderlerin anıt mezarları o devletin sembolleridir. Örneğin Ankara’daki Anıtkabir, İstanbul’da Özal’ın anıt mezarı. Tarihin derinliklerine bakacak olursa piramitler, Mayaların, Aztek’lerin dünyaya armağan ettikleri yapılar… Bunlar tarihin derinliklerinden günümüze ulaşanlardır.”
“BİZİM ATAMIZIN PROJESİ DE TARİHE DAMGA VURMALI”
Emirali Anadolu’da da anıtmezarlar, kümbetler olduğunu anımsatarak, “bizim Atamızın projesi de tarihe damga vurmalıydı” dedi. Kıbrıs Türk toplumunun böyle anıtsal bir yapısı olmadığını dile getiren Hasan Emirali sözlerini şöyle sürdürdü:
“DEVLETSEK LİDERİMİZİ SEMBOLLEŞTİRMEMİZ GEREKİR”
“Devletsek bu yapıtları dikmemiz ve liderlerimizi sembolleştirmemiz gerekir. Bugün dünya çapındaki mimarların yaptıkları eserlere bir bakın. Eyfel Kulesine bakın. Bu yapıtlar gökyüzüne doğru yükselen, mesaj veren ve bir dinamizm yansıtan mimari hareketlerdir. Bu projede bunu göremedik.
“RUM TARAFINDAN DA GÖRÜLMELİYDİ”
Bugün bu anıt mezar ülkenin her yanından ve Rum tarafından görülmeliydi. “Bu Denktaş’ın mezarı” dedirtmemiz lazım. Şahsen ben bu sonuçtan memnun değilim. Yanlış bir değerlendirme vardır. Jürinin Denktaş’ın tarihini, milli mücadeleyi göz ardı ettiği inancındayım.
“TMT’Yİ VE MÜCADELEYİ İYİ TAHLİL ETMELERİ GEREKİRDİ”
Yarışmaya katılanların yüzde 20’si Kıbrıslı ama yarışmacıların TMT’yi, milli mücadeleyi iyi tahlil ederek ona göre bir kompozisyon ortaya koymaları gerekirdi. Eser, geçmişten bugüne ve gelecek nesillere bir Türklük, bir mücadele mesajı vermeliydi. Ben seçilen eserde Türklük damgası göremiyorum.”
“JÜRİ BİRAZ ZAYIF KALDI”
Emirali, kendisine yöneltilen bir soru üzerine, “bana göre jüri biraz zayıf kaldı” dedi. Jürinin, anıtlar üzerinde derin araştırması olan kişilerden, TMT mensuplarından ve Rauf Raif Denktaş’ın yanında olan kişilerden oluşması gerektiğinin altını çizen Emirali, “tüm bu kişiler olmalıydı ki jüriye bilgi verebilsin” ifadesini kullandı.
“BİZİM PROJEMİZE BAKAN DENKTAŞIN HAYATINI OKUYABİLİR”
Kendilerinin de bir ekip olarak proje sunduklarını dile getiren Hasan Emirali, kendi projelerine bakanların Denktaş’ın hayatını okuyabileceğini söyledi. Yarışmanın Kıbrıs Türk kamuoyuna açılması gerektiğini savunan Emirali, “kamuoyunun, liderinin projesini sevmesi, onaylaması ve seçmesi gerekir” şeklinde konuştu.
“SERDAR BEYE SÖYLEDİM”
Projeyi beğenmediğini Rauf Denktaş’ın oğlu Serdar Denktaş’a da söylediğini belirten Emirali “Serdar Bey’e ‘bu çizilen projeyi beğenmedim. Denktaş Bey’in karakterini yansıtmıyor. Ben mutlu değilim’ dedim. O da bana ‘bizimde içimize çok sinmedi’ dedi” şeklinde konuştu.
HALK PROJEYLE İLGİLİ GÖRÜŞÜNÜ AKTARACAK”
Eserlerin sergilenmesine, 28 Aralık-26 Ocak tarihleri arasında Lefkoşa Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) devam edileceği ve AKM’deki sergide halkın projelerle ilgili değerlendirmesini aktarabileceği defter açılacağı öğrenildi.
FOTOĞRAF: Yazarımız Yurdagül Beyoğlu, ölümünden önce Rauf Denktaş ile söyleşi yaparken
