Helen Steel (39) ve David Morris (50), 1986’da, dağıttıkları el ilanları ile McDonalds’a iftirada bulundukları gerekçesiyle yargılanıp hüküm giymişlerdi. Steel ve Morris bu dava sırasında İngiliz hükümetinin iftirayı düzenleyen yasalarının, kendilerine hukuki ve mali yardım verilmesini engellediğini böylece, adil yargılanamadıklarını savundular.
Her ikisi de dava sırasında işsiz olan Morris ve Steel, avukat tutacak paraları olmadığı gerekçesiyle mahkemede kendi kendilerini savunmuşlardı. Çevreci çift İngiltere’nin kendilerini haksız cezalandırdıklarını ve bu hükümle ifade özgürlüklerinin de kısıtlandığını öne sürmüştü.
AİHM başvuruyu haklı bularak, davanın taraflar için eşit koşullarda görülmediği kararını verdi. İngiltere hükümeti kararı üç ay içinde temyiz edebilecek. İngiltere medyası hükümetin bu yolu tercih etmeyeceği ve AİHM’e takılan yasayı değiştirebileceğini savundu.
YÜZLERCE DURUŞMA
Morris ve Steel, 1986’da, sokaklarda “Mc Donalds’ın ne sorunu var?” başlıklı altı sayfalık broşürler dağıtmışlardı. McDonalds’ı hedef alan suçlamalar içeren broşürler, London Greenpeace adlı, uluslararası Greenpeace kuruluşuyla bağlantısı olmayan bir grup tarafından hazırlanmış ve her iki davalı da broşürün hazırlanmasında görev almamıştı.
Bununla birlikte, 1990-1997 arasında 314 duruşma süren dava sonunda, İngiliz Yüksek Mahkemesi, McDonalds’a iftirada bulunulduğuna hükmederek şirkete 60 bin sterlin tazminat ödenmesini kararlaştırdı. Bu rakam daha sonra, temyiz başvurusu sonucu 40 bin sterline indirilmişti.
Dava boyunca MacDonalds’ın özür dileyerek geri adım atma isteğini de reddeden çift AİHM’e de başvurarak anti-MacDonalds propagandasını uluslararası arenaya da taşımış oldular.
McDONALDS’IN SUÇLARI
Yeşilci çift ve MacDonalds arasındaki uzun dava İngiltere medyasının da sıkca yer alarak MacDonalds’ın imajını olumsuz etkiledi. Çift davayı yitirmelerine karşın mahkeme tarafından broşürde yer alan, McDonalds’ın çalışanlarına düşük ücret ödediği, bazı hayvanlara kötü muamelede bulunulduğu ve reklam kampanyalarında çocukların kullanıldığı gibi suçlamalar yerinde bulundu.
Tarihi davada 40 bin sayfa tutanak sunuldu ve 130 tanık dinlenildi. Yeşilci çiftleri 59 avukat savunurken, MacDonalds’ı 71 avukat temsil etti.
Davanın, McDonalds’a 10 milyon sterline mal olduğu düşünülüyor ve bu süreç, “tarihin en büyük halkla ilişkiler felaketi” olarak niteleniyor.
İLGİLİ HABER: McDonalds davası AİHM’de
