İngiltere’de yayınlanan ulusal basında geçen çarşamba gecesi ağır bir beyin kanaması geçirerek hastaneye kaldırılan ve yoğun bakımda yaşam mücadelesi veren İsrail Başbakanı Ariel Şaron’un rahatsızlığı ve yokluğunun Orta Doğu sorununu nasıl etkileyeceğine ilişkin yorumlar önemli yer tuttu.
The Guardian “İsrail siyasetinde bir dönemin sonu” başlıklı haberinde doktorların açıklamalarına atıf yaparak Şaron’un siyasi yaşamının bittiğini belirtti. Gazete Şaron’u “Sonunda gücün sınırlarını anlayan acımasız bir asker” olarak tanımlayarak şöyle devam etti::
”Kamuoyu yoklamaları, halkın Şaron’un Batı Şeria’yı bariyer olarak kullanıp Filistinlilerle aralarına tek taraflı olarak sınır çekme ve bazı Yahudi yerleşimlerini boşaltarak işgal topraklarından daha fazla pay elde etme siyasetini desteklediğini gösteriyordu. Aynı anketler, Şaron’un seçimler için kurduğu Kadima partisinin Mart sonunda yapılacak seçimlerden birinci parti çıkacağına işaret ediyordu. Halk, ekonomi politikaları ve kişiliğine değilse bile Filistinlilerle yürüttüğü pazarlıklarda Şaron’a güveniyordu.”
The Guardian’ın Şaron’un yerini kimin alabileceğine ilişkin değerlendirmesi ise şöyle:
”Gözlemciler, İsrail’de Şaron gibi zor kararlarda halkın desteğini alabilecek başka bir lider olmadığını söylüyor. Bu yüzden Kadima sıkışmış durumda. Başbakan’ın yetkilerini üstlenen Ehud Olmert’in Kadima’nın sadece Şaron tarafından ve Şaron için yaratılan bir parti olmadığını kanıtlama şansı var. Likud’un yıkıntıları üzerine kurulan Kadima’ya Şaron’la birlikte katılan hiçbir liderin büyük popülaritesi yok. Bu durum Likud lideri Binyamin Netanyahu’nun işine yarayabilir. Fakat Netenyahu da Filistin devletine ve Gazze’den çekilmeye karşı çıkıyor ve birçok İsrailli seçmen tarafından fazla şahin bulunuyor. Sonuçta Olmert, Şaron’a alternatif güvenilir bir lider olarak ortaya çıkamazsa işgalin devam etmesi ve soruna müzakereler yoluyla çözüm bulunması seçenekleriyle karşı karşıya olan İsrail halkı arasındaki kutuplaşma artacak.”
The Independent de “Tarih Şaron’u nasıl değerlendirecek?” sorusuna yanıt ararken “savaş suçlusu olarak nitelendirdi.
The Independent’in Orta Doğu muhabiri Robert Fisk ise, Şaron için şunları yazdı:
“İsrail Başbakanı, 20’nci yüyzılın en şok edici savaş suçlarından birinin sorumlusu olan acımasız bir komutandı. ABD Başkanı George Bush, Ariel Şaron’u bir barış adamı olarak niteleyor. Ama Sabra ve Şatila mülteci kamplarında dökülen kan, Yahudilerin vicdanına çalınmış bir leke gibi duruyor. Siyasi yaşamı biten, hasta yatağındaki Şaron’u tarih nasıl yargılayacak?”
DİĞER AVRUPA BASINI: BELİRSİZLİK
Almanya’da yayımlanan SueddeutscheZeitung, Şaron’un hastalığı sonrası İsrail’i büyük bir belirsizliğin beklediği görüşünü savundu. Gazetenin yorumu şöyle:
”İsrail, çok iyi işleyen bir demokrasiye sahip olmasına ve ülkede kuvvetler ayrılığının kesin hatlarla belirlenmiş olmasına karşın, önümüzdeki aylara siyasi belirsizlik damgasını vuracak. Filistinli militanlar, bu durumu saldırılarını yoğunlaştıracakları bir fırsat olarak kullanacaktır. Bu yüzden işgal topraklarında sükunet beklememek gerek.”
Fransa’da yayımlanan LeMonde ise manşetinde İsrail’in büyük bir siyasi çalkantıyla karşı karşıya olduğunu belirterek, “Bir anda korucuyucusunu kaybeden İsrail siyasi sistemi istikrarsızlığa sürüklenecek” yorumunu yaptı.
Alman FrankfurterAllgemeineZeitung ise İsrail’in sorunsuz işleyen bir demokratik sistemi olduğunu öne sürerek, ”Bu sistem geçmişte yaşanan zorlukların aşılmasını sağladı. Fakat asıl daha önemlisi, Orta Doğu sorununun geleceği… Barış sürecinin nasıl seyredeceğini kestirmek gerçekten güç” diye yazdı.
Macaristan’da yayımlanan NepsZabadSag gazetesi ise, İsrail’de demokratik sistemin yeni belirsizliği başarıyla göğüslemesi konusunda kötümser olarak, “‘Kritik zamanlarda İsrail demokrasisinin arkasında parlemento desteği olan güçlü bir başbakana ihtiyacı var. Ama ufukta böyle bir kimse görünmüyor. Filistinlilerin bağımsızlığı ise Gazze’nin duvarları arasında sıkışıp kalacak” değerlendirmesini yaptı…
KARİKATÜR: Davood Deldar
