Sistem sabah ve akşamın en yoğun saatlerinde Cakarta’nın ana arterlerinde trafiğe çıkmış bir arabada en az 3 kişi olma zorunluluğu getirmekteydi.
Bir çok araba sahibi “üçü bir arada“ kuralına uyarak arabalarını paylaşırken, her zaman diğer iki ve üçüncü kişinin bulunma zorluğundan dolayı jokey olarak adlandırılan kişiler ortaya çıkmış bu eksiği gidermeye başlamıştı.
Böylece aynı zamanda yeni bir iş alanı doğmuştu çünkü jokeyler bu işi bir ücret karşılığı yapıyordu!
Zamanla küçük çocukların duygu sömürüsü aracı olarak jokeylikte kullanılması ve kötü şartlar altında tüm gün sefil olmaları haberlerinin ayyuka çıkmasıyla valilik sistemin amacından saptırıldığı gerekçesiyle sistemi Nisan ayında bir süreliğine askıya aldı.
Başlangıçta 2 hafta olarak belirlenen deneme süresi sonra bir aya sonra beş haftaya çıktı.
Belli caddelerde trafikte hissedilir derecede yoğunluk yaşanmasına ve iş yerine ulaşma saatlerinin uzamasına karşın Vali Ahok sistemin tamamen kaldırıldığını, trafiğin iyileştirilmesi için başka çözümler bulunacağını söyleyerek Mayıs ayının ortasında uygulamayı tamamen yurürlükten kaldırdıklarını açıkladı.
Sistem tamamen kaldırılsa da yankıları bitmek bilmiyor! Yollardaki araç sayısının artması ve trafiğin yavaşlamasından dolayı işyerlerine gitme sürelerinin ciddi şekilde uzadığını söyleyen halk bir taraftan Trafik Şube Müdürlüğü’ne diğer taraftan Cakarta Valiliğine şikayet üzerine şikayet ederken sistemin faydasının tecrübe edildiğini ve geri getirmesini istediklerini belirtiyorlar. Cakarta’da yaşayıp hergün işe giden bir insan gününün en az 4 saatini yolda geçiriyor, 25.7 milyon araç günlük trafiği kilitliyor, yüzlerce yeni araç da hergün trafiğe katılıyor.
Cakarta Valisi Ahok sistemin kaldırılmasından bu yana yollardaki araçların yüzde 20-30 arttığı konusunda bilgilendirildi. Şehir Trafik Konseyi yeni çözümler bulmak üzere defalarca toplandı ama henüz bir sonuca varılamadı.
Bu durumu fırsat bilen Cep Telefonu uygulamasıyla çalışan Uber Taksi Firması yeni bir hizmet sunmakta gecikmedi. Uber aynı yöne giden yolcularına taksi paylaşımı hizmetlerinin başladığını açıkladı. Böylece hem trafiğe hem de müşterilerinin yol parasını azaltmaya katkıda bulunacaklarını belirtti.
Bir süredir yasallığı tartışmalı olan “aplikasyon” kaynaklı taksi firmalarının durumu da son zamanda açıklığa kavuştu ve yasallıklarını kazanıp, özgürce çalışmaya başladılar.
Diğer taraftan 3+1 eksiğini doldurmak için toplu taşım aracı Trans Jakarta otobuslerinin ve güzergah sayısının artırıldığı da bildirildi.
Endonezya dünyada yolculuk paylaşımı- car pooling sistemini kullanan sekiz ülkeden birisi. Güneydoğu Asya’da ise sistemi kullanan tek ülke.
Gülseren Tozkoparan Jordan
8 Haziran 2016
