Yıl 1969… Ortaokul sınavlarına giriyorum. Yabancı dille eğitim veren üç kaliteli lise var. Galatasaray, İstanbul Erkek ve Kadıköy Maarif.
Yıl 2003… Oğlum ortaokul sınavlarına giriyor. Yine yabancı dille eğitim veren üç lise var: Galatasaray, İstanbul (artık sadece erkek değil kız öğrenciler de giriyor) ve Kadıköy Anadolu Lisesi…
Devletin 34 yılda bunların yanına bir lise daha koyamamış olması ne kadar tuhaf değil mi?
Tabii, bütün bunlar arasında hiç bir şey olmadı değil. Bu 34 içinde bir de Anadolu Liseleri deneyimi yaşandı.
Evet, 1970’lerde “Anadolu Liseleri” vardı.
Burada tıpkı bu üç lisede olduğu gibi kaliteli ve parasız eğitim alırdınız.
Bu liselerden mezun pek çok arkadaşım olduğu için iyi biliyorum. Yabancı dil öğretmenlerinin çoğu yabancıydı. Tıpkı bu üç lisede olduğu gibi, bir sene hazırlık okunuyor, daha sonra yabancı dil dersleri sürerken, fen dersleri ve matematik de yabancı dilde okutuluyordu. Bu liselerde hem birinci sınıf eğitim alınırdı, hem de iyi yabancı dil öğretilirdi.
Sonra, her kurumda olduğu gibi, hesapsız kitapsız gidiş başladı. Anadolu Liseleri’nin sayısı hesapsızca artırıldı. Kaliteli ve dil bilen öğretmen sıkıntısı baş gösterdi. Öğretmen bulunamayınca, yabancı dilde okutulan derslerin bazıları Türkçe okutulmaya başlandı. Mezunlar artık orta karar yabancı dil biliyorlardı.
Şimdi bu durumda ne yapılması gerekirdi?
Bir Avrupa ülkesinde olsak, devlet bu eksikliği gidermek için Anadolu Liseleri’ne öğrenci yetiştiren öğretmen okulları açardı. Burada, dil bilen öğretmenler yetiştirilir ve kalite düşürülmezdi.
Ama bizim devletimiz başka türlü düşünür. Bu eksikliği gidermek için Anadolu Liseleri’nde matematik ve fen derslerinin yabancı dilde okutulmasını yasakladı. Buna gerekçe olarak da “bütün derslerin milli dille yapılmasının önemi’ gösterildi. Yani Milli Eğitim ‘emperyalizme, yabancı hayranlığına hayır’ diyordu. Böylelikle, bundan sonraki mezunlar artık orta karar değil “az” yabancı dil bilecekler, ya da hiç bilmeyecekler.
Çünkü, Milli Eğitim’in sistemiyle haftada 6 saatle yabancı dil öğrenilmesi mümkün değil. Eğer öğrenilseydi, devlet liselerini bitirenler, yabancı dil biliyor olurdu. Oysa, hepimiz çevremizden de çok iyi biliyoruz ki, devlet liselerinden yabancı dil öğrenerek mezun olmak mümkün değil.
Ama sıkı durun… Devlet fen ve matematik derslerinin yabancı dil yapılmasını üç okulda yasaklamadı. Bunlar yukarıda saydığımız Galatasaray, İstanbul ve Kadıköy Anadolu Liseleri’ydi.
Peki bazı liselerin bu uygulamanın dışında tutulması hukuki olarak mümkün mü? Kitabına uydurursan “evet”.
Peki madem ki fen ve matematik derslerinin Türkçe okutulması daha doğruydu da, niye Türkiye’nin bu en iyi üç devlet lisesinde bu uygulamaya gidilmedi?
Çünkü, bu üç lisenin öğrenim sisteminde değişiklik yapmak, amiyane tabiriyle “yemedi”. Bu üç okulun mezunları o kadar güçlüydü ki, böyle bir uygulamanın söz konusu edilmesi durumunda o kadar yüksek perdeden bağırırlardı ki, Milli Eğitim onlarla sürtüşmeyi göze alamadı.
Veliler ise bu yıl her yıl olduğu gibi tercih listelerinin başına bu üç okulu yazdı. En yüksek puanı alan çocuklar bu üç liseye kayıtlarını yaptırdılar.
Ve Milli Eğitim bu uygulamayla şunu kabul etmiş oldu: Bir, Türkiye’nin en başarılı çocukları, “milli” bir eğitim almayacaklar. Onlar “gavur” yetişecekler. İki, listelerin başına bu üç okulu koyan velilerin ezici çoğunluğu da, tercihlerini çocuklarının “gayri milli” bir eğitim alması yönünde yaptılar.
Sonuç, bundan sonra yabancı dil öğrenmek öyle her babayiğidin harcı değil. Çocuğunuz bu üç liseden birini kazanamadıysa, Robert’te ya da Üsküdar Amerikan’da okutamıyorsanız, İngiltere’ye ya da hiç olmazsa İngilizce kursuna göndereceksiniz. Ona da mı paranız yok! Geçmiş olsun. Evet, Türk yoksulları bir cepheyi daha kaybetti. Parasız, iyi eğitim veren Anadolu Liseleri artık yok. Daha doğrusu, adları var, kendileri yok!
Yaşasın yüce Türk milliyetçiliği!
______________
Aydın Demirer, Açık Gazete Danışma Kurulu üyesidir.
