İtalya sandık başında, sonucu kararsızlar belirleyecek

İtalya bugün genel seçimler için sandık başına gidiyor.

630 sandalyeli Temsilciler Meclisi ile 315 sandalyeli Senato’nun üyelerini belirlemek üzere, yaklaşık 50 milyon seçmenin oy kullanma hakkı bulunuyor.

Ä°talya, 1946’daki cumhuriyet ilanından bu yana geçen 72 yılda 64 hükümet gördü. 2013’te yapılan son genel seçimlerden bu yana da ülkede 3 hükümet deÄŸiÅŸti.

Bugünkü genel seçimler sonrası da bu istikrarsız tablonun değişmesi zor görünüyor.

Hem basit çoğunluk hem nispi temsil esasına dayanan yeni ve karmaşık seçim yasası gereği, iktidara gelebilmek için yüzde 40 oy oranını aşmak gerekiyor. Fakat seçim yasakları gereği en son 2 hafta önce yayınlanan anketlere göre herhangi bir parti ya da ittifakın bu orana ulaşması güç görünüyor.

Anketler, Haydi Ä°talya-Lig-Ä°talya’nın KardeÅŸleri-Biz Ä°talya’yla partilerinden oluÅŸan saÄŸ ittifakın yüzde 36 civarı oy alacağını gösteriyor.

Demokratik Parti-Daha Fazla Avrupa-Birlikte-Popüler Yurttaşlık partilerinden oluşan merkez sol ittifak ise yüzde 27 civarında kalıyor.

Hiçbir parti ile ittifak kurmadan tek başına seçimlere giren 5 Yıldız Hareketi’ninse yüzde 28 oy alması bekleniyor.

Seçimlerden 2 hafta önce yayımlanan son anketlere göre çekimser/kararsızların oranı ise yüzde 30-40 arasında değişiyordu. Anket sonuçlarına bakarak seçimin sonucunu bu kararsız oylarının belirleyeceğini söylemek mümkün.

Anketler doÄŸru çıkar ve seçim sonuçları aÅŸağı yukarı bu ÅŸekilde olursa hiçbir parti ya da ittifak parlamentoda çoÄŸunluÄŸu elde edemeyecek. Bu durumda seçim sonrası koalisyon çalışmaları, bu çalışmalar baÅŸarısız olursa da bir “teknik hükümet” atanması ve erken seçim ihtimalleri gündeme gelecek.

AB’yi korkutan, Steve Bannon’ı umutlandıran seçenek

Olası koalisyon seçenekleri arasında ise, AB kurumlarını ve piyasaları en çok ürküten seçenek popülist ve aşırı saÄŸcı partilerin birleÅŸerek iktidara gelmesi. “Ne saÄŸcı ne solcu popülist” 5 Yıldız Hareketi ve “aşırı-saÄŸcı popülist” Lig partilerinin koalisyona gitmesi ihtimali AB’ye yakın çevrelerce “en kötü senaryo” olarak deÄŸerlendiriliyor.

Ä°kisi de göç karşıtı, AB’ye şüpheli yaklaÅŸan, Rusya yanlısı olan bu partiler ayrıca sahte haberlerin yayılmasının ve Ä°talya’da yükseliÅŸteki aşı karşıtlığının da sorumluları arasında sayılıyor.

AB’yi korkutan bu koalisyon ihtimali, ABD BaÅŸkanı Donald Trump’ın eski danışmanı Steve Bannon’ın ise “umudu” gibi görünüyor. Seçimlerden birkaç gün önce Roma’ya gelen Steve Bannon, New York Times gazetesine yaptığı açıklamada Lig ve 5 Yıldız Hareketi’nin güçlerini birleÅŸtirmesini “nihai rüya” diye tanımladı. Bannon, Berlusconi’ye ait Ä°talyan Tgcom24 kanalına da konuÅŸarak “Ä°talyan seçimleri Avrupa için yol gösterici olacak” dedi.

Telif hakkıAFP

Popülist ve aşırı saÄŸcıların koalisyona gitmesi seçeneÄŸi karşısında, 2011’de AB kurumlarının da baskısıyla istifaya zorlanan Berlusconi’nin yeniden iktidara gelmesi piyasalar ve AB açısından “iyi olasılıklar” arasında sayılıyor. Aldığı mahkumiyet nedeniyle seçimlerde aday olamayan Berlusconi’nin baÅŸbakan adayı olarak Avrupa Parlamentosu BaÅŸkanı Antonio Tajani’yi göstermesi de AB’yi rahatlatma mesajı olarak deÄŸerlendiriliyor.

AB’ye en olumlu yaklaÅŸan grup olan Demokratik Parti liderliÄŸindeki merkez-sol ittifakın tek başına iktidara gelmesi ise ihtimal dahilinde görünmüyor. Ancak Demokratik Parti’nin, geçmiÅŸte de olduÄŸu gibi Berlusconi ile anlaÅŸma ihtimali olası seçenekler arasında.

600 bin göçmeni sınır dışı etme vaadi

Berlusconi’li bir diÄŸer seçenekse, seçime birlikte girdiÄŸi ittifak ortaklarına sadık kalarak bir hükümet kurması. Bu durumda, aşırı saÄŸcı, AB karşıtı ve “post-faÅŸist” Ä°talya’nın KardeÅŸleri ve Lig partileri de ülkenin yönetiminde söz sahibi olacak.

Seçim kampanyasında defalarca “600 bin göçmeni sınır dışı etme” vaadinde bulunan Berlusconi, bu ittifak ortaklarının yanında “ılımlı” kalıyor.

Lig lideri Matteo Salvini’nin Avrupa’daki yandaşı Fransız aşırı saÄŸcı Marine Le Pen. Ä°talya’nın KardeÅŸleri lideri Giorgia Meloni de seçimlere birkaç gün kala Macaristan’a giderek göç ve Ä°slam karşıtı BaÅŸbakan Victor Orban ile bir araya geldi. Meloni, Ä°talya’nın Macaristan’ın da içinde yer aldığı “Visegrad Grubu’na yakınlaÅŸmasını” istediÄŸini söyledi.

Aşırı sağcı ve popülist partiler iktidara gelmeseler bile, yeni İtalyan parlamentosunda büyük yere sahip olacaklar. Seçim kampanyası boyunca siyasi tartışmaları bu hareketlerin yönlendirdiği düşünülürse, önümüzdeki günlerde de AB, küreselleşme ve göç karşıtı söylemlerin gündeme hakim olacağını öngörmek güç değil.

Steve Bannon’ın da dediÄŸi gibi, “Avrupa için yol gösterici” olacak Ä°talyan seçimleri, AB için Brexit sonrası daha fazla kan kaybetme riskini de beraberinde getirebilir. Övgü Pınar / BBC Roma