Adeta, Kırmızı Çizgiler belirlenmiş olur.
İngilizce’ye “without which it could not be” olarak çevrrilen bu kavram, kaçınılamaz ve gerekli bir eylem ya da durum olarak kullanılmaktadır.
Sine qua non, Roma İmparatorluğu döneminden bu yana kullanılan ve daha çok da hukuk alanında yerleşmiş olan bir kavramdır. Latince olan bu önemli kavramı, Türkçe’ye “olmazsa olmaz” olarak çevrilmiştir.
Hayatın bir çok alanında vazgeçilmesi olanaksız olan, onsuz yapamayacağımız, olmazsa olmaz olan durumlar vardır. Olmaya da devam edecektir.
Kıbrıs Türkleri açısından Kıbrıs sorununda da sine qua non olarak görülen bazı ilkeler ya da öncelikler bulunmaktadır.
Yıllar boyu Kıbrıs sorunu konusunda anlaşamayan merkez sol ve merkez sağ partiler, sine qua non olarak kabul edilen bazı konularda görüş birliğine ulaşmış görünüyorlar.
Kıbrıs sorunu konusunda Kırmız Çizgilerimiz olarak da görülebilecek vazgeçilmezlerimiz, Kıbrıs Türkleri açısından sine qua non olan durumlar ve koşullardır.
Kıbrıs sorununun çözümü konusunda ülkedeki merkez sağ ve merkez sol partilerin üzerinde hemen hemen uzlaştığını söyleyebileceğimiz kırmızı çizgiler nelerdir?
• İki toplumlu ve iki bölgeli bir federasyon
• Siyasi ve ekonomik eşitlik ilkesine dayalı adil bir birleşme
• Geniş kapsamlı bir çözüm
• Anavatan Türkiye’nin güvencesi
• BM çatısı altında bir anlaşma
Yukarıda 5 başlıkta açıkladığımız durumlar ya da ilkeler, Kıbrıs sorunu konusunda Kıbrıs Türklerinin olmazsa olmazlarıdır.
Elbette ki, aramızda her ne pahasına olursa olsun birleşmeyi isteyen ve bunu çözüm olarak gören çok küçük bir azınlık bulunmaktadır. Diğer yandan, Kıbrıs sorununun çözümü konusunda hiçbir çaba gösterilmemesi gerektiğini, Rumlara asla güvenilemeyeceğine inanan bazı kesimler de vardır.
Bütün bunlara karşın, Kıbrıs Türklerinin büyük çoğunluğu, eşit ve adil koşullarda, iki bölgeli ve Anavatan Türkiye’nin güvencesinde bir çözümden yana olmuştur. Annan Planı’nın bu yönde bir çözüm olup olmadığı tartışmasının, Plan’ın ortadan kalkması nedeniyle gereksiz olduğu kanısındayım.
Rum yönetimi, 2008 yılında Kıbrıs Türklerinin sine qua non olarak gördüğü yukarıdaki ilkelere dayalı bir çözümü isteyip istemediğini gösterecek ve bu konuda olumlu ya da olumsuz siyasi bir irade ortaya koyacak. Rumların siyasi iradesi doğrultusunda 2008’de Kıbrıs Türklerinin yol haritası da belirlenmiş olacak.
Bu yol haritasının nereye kadar uzandığı ve kapsamının ne olacağını, 2008 yılı içinde daha net olarak görmek olanağı bulacağız. Ne var ki, hiç bir durumda ,Kıbrıs’ta bizim sine qua non olan ilkelerimiz asla değişmeyecektir.
*Yrd. Doç. Dr.
