Ercan-İstanbul-Heathrow uçak seferi olurda Larnaka-Rodos-İstanbul uçak seferi olamaz mı?
Oldu da. Hem de bal gibi oldu.
Atina kayıtlı, ve Atina’daki Eleftherios Venizelos Havaalanını merkez alan olarak kullanan “Hellas Jet Havayolları” nihayet, KTHY’nın Ercan-İstanbul-Heathrow uçuş yöntemini örnek alarak 2 Mayıs’ta ve 9 Mayıs’ta Larnaka-Rodos-İstanbul seferini gerçekleştirdi.
Aslında finansal olarak Hellas Jet’in başı birazcık dertte. Bir KİT olan Kıbrıs Hava Yolları (Cyprus Airlines) 2004 yılında Olimpiyatlara ev sahipliği yapan Atina’ya dünyanın dört bir tarafından büyük bir yolcu akını olacağını varsayarak 2003 yılında Hellas Jet’i kendi yan kuruluşu olarak kurdu ve hayata geçirdi. Kurulduğu günden itibaren, elindeki 5 yeni A-320 tipi Airbus uçaklarla Atina’nın Eleftherios Venizelos Havaalanından Brüksel’e, Manchester’e, Londra Heathrow Havaalanına ve Paris Charles de Gaulle hava alanına tarifeli seferler yapmaya başlayan Hellas Jet, rakip firmaların baskısına dayanamayarak ikinci sene itibarı ile ayda 1.5 milyon Evro (2 milyon dolar) zarar etmeye başladı.
Zaten kendisi büyük bir parasal çıkmaz içinde olan Kıbrıs Hava Yolları, geçen haftanın son iş günü Kıbrıs borsasında yaptığı açıklamada Kıbrıs Hava Yolları’nın geçen yılki vergi öncesi zararının 82.9 milyon Dolar olduğunu belirtti. Kıbrıs Hava Yolları, Kıbrıs (Rum) Hükümeti garantisi ile Avrupa Birliği tarafından çok acil gereksinim duyduğu mali borçlanmanın onayını beklemektedir. AB söz konusu borcu vermeyi kabul ettiği takdirde, yüzde 20’ye yakın çalışanın işten durdurulması planlanmakta.
Kısaca her ikisi de mali açıdan berbat durumda.
Dün Kıbrıs borsasında yaptıkları açıklamada son tedbir olarak da Hellas Jet Havayollarının tüm tarifeli seferlerini dün itibarı ile iptal ettiklerini hem borsaya hem de yolculara ilan ettiler. Seferler artık “Charter” veya kiralama bazında yapılacak.
Bu sıkışıklığa son çareyi ve bataktan kurtuluşu Larnaka-İstanbul seferlerinde görüyorlar. İstanbul Rumlar için sihirli bir yer ve diyar. Kıbrıs’lı Rumları İstanbul’a çeken iki etken bulunuyor. Birincisi tüm Ortodoksların Papası durumundaki ruhani liderleri Fener Patriği Barthelomeos’un ve makamı olan Patrikhanenin yani Katoliklerin Vatikan’ı gibi addedilen Fener Patrikanesinin İstanbul’da bulunması. İkincisi de Türkiye’nin çok ucuz fiyatları ile alış veriş cenneti olması, Kıbrıs’lı Rumları İstanbul’a bir mıknatıs gibi çekiyor.
Çok dindar olan Kıbrıs’lı Rumların yıllardır gitmek için yanıp tutuştukları ama bir türlü kısa, aktarmasız, beklemesiz ve kolay bir uçuşla gidemedikleri İstanbul’a, arabaları ile yeşil hattın kuzeyine kolayca geçip, KTHY ile Lefkoşa Ercan havaalanından direk 1 saat 10 dakikalık bir uçuşla gitmeye başlamaları Rum Hükümetini kara kara düşündürmeye başladı.
Bu gidiş gelişleri durdurmak için yasal engeller getirmeyi planlayan Kıbrıs (Rum) Cumhuriyetine AB tarafından böyle bir karar alamayacağını ve vatandaşlarını seyahat özgürlüğünü kısıtlayamayacağını söyleyince başka çözüm yolları aramaya başladılar.
Kıbrıs Rum halkından gelen aşırı talepler ve bu taleplerin de KTHY tarafından Ercan-İstanbul seferi ile karşılanmasını önlemek için İstanbul’a direk seferler koymak isteyen Kıbrıs Hava Yolları, Türkiye’nin, Kıbrıs Rum Kesimi’ni tanımaması nedeni ile Larnaka veya Baf havaalanlarından havalanan Rum uçaklarına veya yabancı şirketlerin uçaklarına Türk hava sahası açmamasın dolayı bir türlü bu uçuşları gerçekleştiremiyor.
Nihayet çözüm bulundu. Hellas Jet tarafından Larnaka-Rodos-İstanbul uçuşlarının gerçekleştirilmesi. Larnaka’dan kalkacak Hellas Jet uçağı, Larnaka-Atina FIR hattını kullanarak Larnaka’dan kalkıp Rodos’a inecek ve orada seferi bitecek. Sonra da Yunan hava sahası içinde olduğundan Rodos-İstanbul seferini yapacak ve böylece Hellas Jet uçağı İstanbul’a Rodos’tan gitmiş olacak. Bu yöntemle Hellas-Jet uçağı Rodos’u ara istasyon kullanarak ilk aşamada İstanbul’a A-320 tipi uçaklarla toplam 20 uçuş gerçekleştirecek. Bir müddet sonra Hellas Jet uçakları Larnaka’dan havalandıktan sonra Yunanistan’ın Rodos adası üzerinde kod değiştirerek Türk hava sahasına girecek ve Türkiye’de, bu uçakların güney Kıbrıs’tan değil de Yunanistan’dan geldiğini varsayarak İstanbul’a inişlerine izin verecek. Zaten veriyor da.
Bu yöntem uzun vadede KTHY’na da aynı yöntemi uygulaması kapısını açabilir. Ercan’dan kalkan KTHY uçağı İstanbul’a inmeden, İstanbul üzerindeyken uçuş kodunu değiştirerek Avrupa’daki varış yerine yönelebilir ve yıllardır hasret kaldığımız direk uçuşlarını gerçekleştirmiş olur.
_______________________
* Doç. Dr./ Denizcilik Fakültesi ve Mühendislik Fakültesi
