Kıbrıslı ve Türkiyeli Türk toplumunun siyah üyelesi Afro Kıbrıslılar, “Toplumdaki siyahların Tarihi” başlıklı bir toplantı düzenledi.
Toplumsal çalışmalarıyla tanınan Ertanç Hidayettin’in önderliğinde gerçekleşen etkinlik 2 Kasım saat 19’da “628 Green Lanes, London, N8 0SG” Londra Kıbrıs Türk Toplum Merkezi’nde gerçekleşti.
Toplumdaki siyahların kökleri ve kendilerine özgü kültürlerinin ele alındığı etkinlikte ilginç fotoğraflar da ilk kez paylaşıldı. Etkinliğe Baroness Meral Ece Hussein’in yanı sıra STK temsilcileri ve Rum kökenli Afro Kıbrıslıların da içinde olduğu 100’e yakın katılım oldu. Keman dinletisi ve Kıbrıs mutfağından otantik yiyeceklerin ikram edildiği etkinlikte Florenza İncirli’nin hazırladığı slayt gösterisi de yer aldı.
Face’de “Afro Kıbrıslılar” grubunun kurucularından olan Serap Kanay yaptığı sunumda, uzun erimli bir araştırma sonunda atalarının adaya Afrika’dan geldiğini ve asırlardan beri yaşadıkları bu topraklardaki sayılarının 2 bin civarında olduğunu söyledi.
Siyah Kıbrıslılar’ın kökleriyle ilgili çalışmasının ilk sonuçlarını “Connections-Bizler” adıyla “İnanç Sıçrayışları” isimli uluslararası sergiyle tanıttığını belirten Kanay, bu araştırmalarını sürdüreceğini sözlerine ekledi.
Kanay, amcasının ölümü üzerine Londra’da hayatında ilk kez cenazeye gittiğini anlatarak, “Cenazedeki insanların çoğunluğu siyahtı. Çoğu tanımadığım, akraba bağlantısı olmayan insanlardı ama hemen hemen tamamı siyah Kıbrıslı’ydı. Mezarlığa girince sanki Kıbrıs’da bir köye gittim ve beni karşılamaya gelen birçok insanla tanıştım. Orada hissettiğim duygunun huzur olması beni çok şaşırttı… Ve o gün araştırmaya karar verdim” dedi.
Kanay, ten renkleri nedeniyle siyah Kıbrıslılar arasında Gara Mehmet’ler, Gara Hatice’ler oldukça yaygın diyerek şunları söyledi:
“Ayrıca hemen hemen her ailede ‘Mercan’ isminin bulunması da araştırmayla ortaya çıkan ilginç, dikkat çekici bilgilerden. Yani tüm Kıbrıslıların yakından bildikleri Mercan isminin de hikâyesi var… İşçi, kâhya olarak çalıştırılan siyah erkeklere koyu kırmızı, bordo, o zamanki adıyla ‘mercan’ renginde bellik, kemer takılırmış. Bu insanlara isim vermek yerine, onları çalıştıran ev sahipleri bu kemerlerin rengiyle ‘Mercan’ diye hitap ederlermiş. Zamanla Mercan isim olarak yerleşmiş.”
Geçmişte Amsterdam, Kıbrıs’ta ilgiyle karşılanan sergilerin ilgi gösterilmesinden duyduğu memnuniyeti anlatan Kanay, “Rumca konuşan Afro Kıbrıslılarla ilişki kurduk. Berlin Üniversitesi’nde bir seminere davet edilmiştim. Bu projeyi daha da geliştirmek istiyorum. Ödenek sağlayabilirsem hazırladığım söyleşileri de kitaplaştırmak isterim. Köklerimize ulaşma yolunda mesafe almaktan son derece mutluyum…” diye devam etti.
BARONES: BENİM ATALARIM DA SİYAH KÖLEYDİ
Baroness Meral Ece Hussein de anne tarafından Sudanlı olduklarını ve dedesinin Sudan’dan zorla kaçırılarak Kıbrıs’a getirildiğini anlattı. Baroness Ece parlamentoda Afro Kıbrıslı geçmişinden söz ettiğini belirterek “Bu tür etkinlikler tarihin ortaya çıkması için önemlidir. Bu tür çalışmaların Parlamento’ya da taşınması için çaba göstereceğim” dedi.
Etkinliğe katılan Afro Kıbrıs kökenli iki kız kardeş Şenay ve Gülfidan Abdullah da Afrika kökenli Kıbrıslıların işçi olarak Kıbrıs’a gittiklerini köle olmadıklarını öne sürdüler.
HİDAYETTİN: ATALARIMIZIN KÖLE YAPILMASI BİZİM AYIBINIZ DEĞİL
Ertanç Hidayettin ise gençlerin ve ve farklı etnik kökenlilerinden de etkinliğe ilgi gösterilmesinden memnun olduklarını belirterek, “Umarım ileride Rum Afro-Kıbrıslı toplumla da ilişkiyi geliştirebiliriz” dedi.
Bazı konuşmacıların Osmanlı’da kökelik sisteminin olmadığını atalarının köle olmadığını öne sürmeleri üzerine Hidayettin, “Tarihi gerçeklerden kaçınmamak gerekir. Atalarımızın köle olması bizim değil köle yapanların ayıbıdır. Hasır altı edilmiş konuları öne çıkarmak gerekir. Afro Kıbrıslı grubu oluşturduğumuzda bizi bölücülükle suçladılar. Oysa biz geçmişimizi öğrenmek ve çocuklarımıza özgüven kazandırmak istiyoruz” diye konuştu.
Ersoy Mithat da Kıbrıs’ta Magosa Limanı şarkısına konu olan Arap Ali destanını anlattı. Magosa Limanı şarkısının da keman ile yorumlandığı konuşmada diğer katılımcılar da adadaki Afro Kıbrıslılarla ilgili anılarını anlattılar.
