İngiliz Ulusal Arşivi’ndeki belgeler, İngiltere’nin, plütonyum üretimi için hayati önem taşıyan ’ağır su’ maddesinden İsrail’e 20 ton sattığını gösteriyor.
Belgelere göre, toplam 1.5 milyon sterline satılan ağır su için ’sadece barışçıl amaçlı kullanılabilir’ şartı da koyulmadı. Satılan ağır suyun, İsrail’in Necef Çölü’ndeki gizli Dimona nükleer reaktöründeki plütonyum üretimi için çok önemli olduğu kaydedildi.
GİZLİ SATIŞ
İngiltere’de Harold Mcmillan hükümeti iktidardayken gerçekleşen bu olaydan, dönemin bakanlarının ve ABD’nin de haberi olmadığı anlaşıldı. Eski ABD Savunma Bakanı Robert McNamara, “Bu olayın ortaya çıkması benim için büyük sürpriz oldu, çünkü İngiltere ile aramızda çok sıkı bir istihbarat paylaşımı vardı” dedi.
ABD yönetimi ise ’sadece barışçıl amaçlarla kullanılacaktır’ şeklinde bir garanti almadan İsrail’e ağır su satmayı reddetmişti.
Nükleer bomba yapımında ana maddeyi oluşturan ağır suyun, 1956 yılında Norveç’ten alındığı ve maddenin İngiliz limanlarından İsrail’e gönderildiği belirtilirken, yetkililerin ise bunu Norveç ve İsrail arasında bir anlaşma gibi gösterdiği ifade edildi.
Bu arada 1961 yılında İsrail’in İngiltere’den daha fazla ağır su talep ettiği, ancak bu talebin İngiliz Dışişleri Bakanlığı tarafından reddedildiği ortaya çıktı. Ağır su, döteryum ile oksijenin birleştirilmesinden elde ediliyor.
