Efendim, soyadım soruldu.
Ve müsaadenizle, Türk olmayan, fakat Türk tarihinde bir yeri olan soyadımı bu yazımda anlatayım.
Annem Nermin Menemencioğlu, Babam Jasper Streater. Yani Anne Türk, Baba İngiliz.
1941 yılında, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün özel iziniyle evlendiler.
İsmet Paşa izinini verirken güzel bir şeyler dedi.
İlginç bulabilirsiniz umuduyla biraz anlatayım.
Streater ailesi, 1864’de İngiltere’den İstanbul’a gelmişlerdi. Ve hemen bayılıp yerleşmişlerdi. Babamın babası İstanbul’da doğdu, babam kendisi de İstanbul’da doğdu.
İlerliyelim 1912-1913 Balkan harbine.
1912-13 Balkan harbi zamanında, Bulgar ordusu, Enver Paşa tarafından geri atılmadan evvel, Tekirdağ taraflarını yakıp mahvedip İstanbul’a çok yaklaşmıştı. Yeşilköy’de bir büyük askeri hastahanede, Türk Mehmetçikleri hem yaralarından, hem de korkunç kolera hastalığından yatıp ölüyorlardı.
Doktor azdı. İlaç azdı. Hastabakıcı da pek yoktu. Cumhuriyet’den evvel zamanlardan konuşuyoruz, o zamanlarda Osmanlı hanımları pek hastabacılık gibi, erkeklerle beraber çalıştıran, hem de yaralı erkeklerle çalışmaya mecbur eden hastabakıcılığı pek yapamazlardı, izin de verilmezdi zaten.
Yeşilköy’deki hastanedeki yaralı askerlerin halini İstanbul’da oturan Streater ailesi işitmiş. Streater hanımları bir aile konferansı yapmışlar.
“Biz Türkiye’de yaşıyoruz” demişler. “Türkleri çok seviyoruz” demişler. “Biz bal gibi hastabakıcılık yapabiliriz” demişler. “Haydi bakalım, let’s go girls” demişler. Ve Yeşilköy’deki hastaneye gönüllü hastabakıcı olarak gitmişler.
Streater ailesinin hanımları, bütün o tehlikeli günler, haftalar Yeşilköy’de kalmışlar.
Devamlı çalışmışlar. Epeyi Mehmetçik kurtarabilmişler.
İlerliyelim 1914 senesine.
1914 senesinde, Osmanlı hükümeti Birinci Dünya Harbine İngiltere ve Fransa’ya karşı Alman İmparatorluğu müttefiği olarak girince, Türkiye’deki bütün İngilizler kapı dışarı edilmişti. Ama hükümet o zaman demiş ki, hanımlarının hastabakıcılıklarına teşekkür olarak, vatandaşlıkları İngiliz ve o nedenle düşman olan Streater ailesi, isterlerse Türkiye’de kalabilirlerdi.
İlerliyelim 1941 senesine.
Bu ayni olayı, 1941 senesinde o zamanın Cumhurbaşkanı İsmet İnönü hatırlamıştı.
1941 senesinde (Babam) Jasper Streater ve (Annem) Nermin Menemencioğlu’ya resmi evlenme izinini verirken, İsmet Paşa, kendi Balkan harbi hatıralarını anlatmış, Jasper’in halaları ve ablaları olan Streater hanımlarının Yeşilköy hastabakıcılıkları ile kurtardıkları arasında onun kendi asker arkadaşları olduğunu söylemiş, ve nitekim böyle bir Türk dostu ailenin oğlu ile tarihi bir Türk ailesinin kızının evlenmesine memnuniyetle izin verdiğini beyan etmişti.
İlerliyelim 2007 senesine.
Tabii ki, bir Türkün bir yabancıyla evlenebilmesi için resmi izin mecburiyeti çoktan kalktı.
Şimdi de, bol karışık düğünlerin arasında, bir zamanlar böyle bir izinin şart olduğunu, ve de karaşık düğünlerin Türklerin tarihinde çok nadir olduklarını anlatmak kolay, ama inandırmak bilmem o kadar kolay değil gibi herhalde.
Tabii ki Osmanlı hanedanı başka. Menemencioğlu tarafindan dedemin dedesi Namık Kemal yolu ile Osmanlılarla eski akrabalıklarımız var.
Yani mesela (pardon, örneğin) Kanuni Sultan Süleyman’in karısı Hürrem Sultan Rus doğumlu Roxelana idi. Yani o taraftan karmakarışığız.
Ama onu sormadınız.
Streater soyadını sordunuz.
Bilmem anlatabildim mi, Streater’ler İngiliz ama, binbir kere Türk dostluğunu göstermiş İngiliz.
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü 1912-13 Balkan Harbinde Streater kızlarının Türk dostluklarını hiç unutamamıştı.
Şimdi hatırlayan tabii ki yoktur, ama ben biraz hatırlatayım dedim.
Kusura bakmayın, daha ciddi konulara yakında dönerim.
_______________
* Yazarımız Namık Kemal’in torunun torunudur…
