Ocak ayında Piccadilly’deki Royal Academy of Arts’da açılan ve 12 Nisan’da sona erecek olan “Turks” sergisiyle ilgili dizi konferansların sonuncusu Büyükelçilik rezidansında yapıldı. Sanat Tarihi Profesörü Günseli Renda, Osmanlı Sarayında portre sanatı ve sultan tablolarıyla ilgili, slide gösterisiyle süslü ilginç bir konferans verdi.
Evsahipliğini Londra Büyükelçisi Akın Alptuna ve eşi Esin Alptuna’nın yaptığı geceye, aralarında tarihçi Philip Mansell’in, BBC’nin ünlü haber spikeri ve yapımcısı Michael Buerk gibi tanınmış isimlerin bulunduğu çoğu İngiliz, yüzü aşkın konuk katıldı.
Sanat tarihi konusunda Amerika’daki Colombia ve Washington Üniversitelerinde doktorasını yapan, Hacettepe Üniversitesinde yıllarca çalışan, Kültür Bakanlığına danışmanlık yapan, Koç Üniversitesi Sanat Tarihi okutmanı Prof. Günseli Renda, Osmanlı İmparatorlarının portre ve resim sanatına verdiği önem ve değeri, çeşitli müze, manüskript, özel koleksiyonda yer alan eserlerden örnekler vererek, slide gösterisiyle sundu.
Cengiz Han, Timur ve Safavi dönemlerinin ilk portre örnekleriyle konuşmasına başlayan Prof. Renda, Osmanlı Sarayına ilk Avrupalı ressamın Fatih Sultan Mehmet ile girdiğini belirterek, İtalyan ressamlar Gentile Bellini ve Constanze da Ferraro’nun portrelerini anlattı. Fatih’in portresini taşıyan madalyonlardan örnekler verdi.
Fatih’den sonra gelen Sultan Beyazıd’in detaylı portre ile fazla ilgilenmediğini, ancak sonra gelen 1. Sultan Selim’in Mısır’ı fethinden sonra resmini taşıyan madalyonlar yaptırdığını belirtti. Kanuni Sultan Süleyman’ın sanata , özellikle portre sanatına çok önem verdiğini vurgulayan Prof. Renda, önemli devlet törenlerinin resim sanatıyla belgelendiğini kaydederek, devrin ünlü ressamı Nigari’nin Sultan Süleyman ve Barbaros Hayrettin Paşa tablolarını gösterdi.
Firdevsi’nin Şeyhname’sinde yer alan sultan portrelerindeki benzerlikler üzerinde de duran Prof. Renda, Islam dünyasında ilk defa Osmanlı sultanlarının genetik benzerlikleriyle Adem’e dayandığının ortaya atıldığını söyledi.
Osmanlı saray sanatına , Avrupa’nın etkisinin 17. yy’da girdiğini ve ilk yağlı boya tabloların yapıldığını söyleyen Prof. Günseli Renda, sultan resimlerinin geleneksel Islam sanatında hep yerde otururken görüntülendiğini, bu geleneğin ilk kez 18. yy’da bozulduğunu örnekleriyle anlattı.
Osmanlı sanatında “Aile Ağacı” geleneğinin de yine ayni yüzyılda tablolarda görüldüğünü kaydeden Profesör, “ Sultan 3. Selim, kendisi ve önceki sultanların portrelerini gösteren aile ağacını o kadar beğendi ki, sayısız benzeri tablo yaptırtıp, yabancı elçiliklere, temsilciliklere verilmesini emretti. 3. Selim, devrin Fransa İmparatoru Napoloen Bonaperte’a kendi yağlı boya tablosunu gönderdi. O da portresini taşıyan kıymetli bir yüzüğü Sultana hediye etti” dedi.
Ikinci Mahmut döneminde, sultanın türbanı atıp, fese geçtiğini ve ayakta, Avrupai bir poz ile bunun tabloya yansıtıldığını kaydeden Prof. Renda,Sultan Abdülaziz döneminde heykelin Osmanlı sanatına ilk kez girdiğini, son sultanların da tablolarını Avrupalı ressamlara yaptırdığını söyledi.
İlgiyle dinlenen ve slide gösterisiyle portre örnekleri sunulan konferans sonrasında, konuklar Türk mutfağının leziz örneklerinin sunulduğu yemekle ağırlandılar.
