Sanatçı – akademisyen Prof. Dr. Erol Parlak, İngiltere Alevi Kültür Merkezi ve Cemevi’nde (İAKM-Cemevi) 16 Ocak Cumartesi saat 15’de “Anadolu Müzik Kültüründe Saz” başlıklı bir seminer verdi… Hüseyin Kaplan’ın sunumunu yaptığı seminere 100’e yakın katılımcı yer aldı. Seminer sonrasında Prof. Dr. Parlak farklı saz tipleriyle değişik stil ve repertuvarlardan oluşan bir dinleti sundu.
Sazın tarihsel süreçteki evrimi, dünya çalgı kültürü içindeki yeri, komşu coğrafyalarla olan akrabalık bağı ve Anadolu’daki gelişimini anlattı…
Prof. Dr. Parlak sazın tarihsel süreçteki evrimi konusunda şunları söyledi:
“Mızrap ya da mızrapsız (parmakla) çalınan telli çalgı grubundaki sazın Asya’dan Anadolu’ya oradan da Avrupa’nın içlerine kadar yayıldığını söyledi. Sazın insanlık tarihi kadar eski olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Parlak, “Saz ozanlık kültürüyle birlikte günümüze kadar ulaştı, ozanlar toplumun gözü kulağı ve dili olup eski kültürde ozan ve saz kutsal olarak kabul ediliyordu. Yakın bir zamanda ise düşünsel değişim sonucu toplumun belli kesimlerinde de ‘günah’ olarak algılanmaya başlandı.”
“Saz tipli çalgılar en büyük gelişimini Anadolu’da sağlamıştır” diyen Prof. Dr. Parlak, “Bereketli Anadolu topraklarının zengin kültürüne paralel olarak sazın profili de zenginlenmiş ve çeşitlenmiştir… Saz sadece bir eğlence aracı değil aynı zamanda inanç ritüellerine eşlik eden güçlü bir enstrümandır. Bu yönüyle sözlü tarihi, dil ve geleneğin de taşıyıcısı olmuştur” diye konuştu.
Prof. Dr. Parlak, Anadolu sazının dünya çalgı kültürü içindeki yeri konusunu da şöyle anlattı:
“Alandaki yaygınlığı, teknik kapasitesi ve özgün repertuvarı ile çok önemli bir yere sahip… Göçlerle Avrupa başta olmak üzere uluslararası alana taşınan saz uzunca bir süredir özellikle batılı müzikolog ve müzisyenlerin ilgi odağı olmuş, ortaya konulan bir çok projeyle de farklı kültürlerin akademi ve üniversite müfredetlarına girmeye başladı. Bu yönüyle saz da keman, piyano ve gitar gibi dünya enstüramanı olma yolunda ilerlemektedir.”
FOTOĞRAFLAR: MEHMET ER
