Ünlü yazarlar, “kalemin dünyayı değiştirebileceği” görüşünde birleşti. Çin, Polonya, Somali, ıspanyo, Kanada, Nijerya ve ABD’den 9 ünlü yazar, Uluslararası Yazarlar Derneği’nin (PEN) düzenlediği Uluslararası Edebiyat Festivali çerçevesinde, “Kalemin Gücü: Yazmak Bir Şeyi Değiştirir mi?” konulu panelde buluştu.
Konuşmacılar, soruya kararlılıkla “Evet” yanıtını verirken, bazıları değişimin her zaman olumlu yönde olamayabileceğine dikkati çekti.
Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Wole Soyinka, “Kavgam” ve “Siyon Protokolü” gibi örnekler vererek, “Yazmanın dünyayı kötü yönde değiştirmeye de yeltenebileceğini unutmamalıyız” dedi.
Başka bir örnek olarak, Ruanda’da 1950’lerden bu yana gazetecilere sürekli yasak uygulanmasının bu ülkede işlenen ağır suçların karanlıkta kalmasına neden olduğunu belirten Soyinka, “Ama, 1994’te işlenen soykırım hakkındaki haberler, sonunda dünya kamuoyunu uyandırdı ve o tarihten bu yana Ruanda kanlı iç çatışmaların yaşandığı bir yer olmaktan çıktı” dedi.
Salman Ruşdi ise “Olan her şey başka bir şeyi etkiler. Kitapların gücü hem aşka, hem de nefrete ilham verebilir” dedi.
“Şeytan Ayetleri” kitabı nedeniyle ıran’ın eski lideri Ayetullah Humeyni’nin hakkında “ölüm fetvası” çıkardığı Rüşdi, “Sam Amcanın Kulubesi” ve “Harry Potter” serisi gibi kitapları, toplumsal değişime yol açtıkları gerekçesiyle övdü. Rüşdi, “Harry Potter” serisinin “8 yaşındaki çocukların 800 sayfalık bir kitap okuyabilmelerini sağladığına” dikkati çekti.
Panelin diğer konuşmacıları arasında Çin’den Ha Jin, ABD’den Jonathan Franzen, Somali’den Nureddin Farah, İspanya’dan Antonio Munoz Molina ve Kanada’dan Booker Ödülü sahibi Margaret Atwood bulundu.
Konuşmacılardan Çinli kadın yazar Shan Sa ise “yazmanın, tarihi kaydettiği için ilerlemeye denk olduğunu” belirtti. Yazmanın, birbiri ardına gelen kuşakların “tekrarlama yerine icat etmelerine” imkan tanıdığını belirten Shan, “Yazmak dünyayı değiştirmez. Yazmak dünyanın değişmesine izin verir” dedi. (aa)
