Sınır Tanımayan Doktorlar (MFS) İtalya sorumlusu Stefano Zannini, haber portalı Lettera 43’e verdiği söyleşide 2 ekimi 3 ekime bağlayan gece hastanenin çok sayıda yaralı ile dolu olduğunu anımsatarak, “Hastane yönetimi sayısız kere Kabul ve Washington’daki askeri kumandanları aradı. Ancak uçaklar bir saat boyunca bombalamaya devam etti. Ağır hastaları, yoğun bakım ünitesi ve ameliyathaneleri hedef aldı” dedi.
-Amerikalıların saldırısında kimler yaşamını yitirdi?
Saldırıda Afgan vatandaşı 22 kişi can verdi. Bu kişilerden 12’si Afgan hekimler geri kalan 10 kişi ise, 6’sı yoğun bakımda tedavileri süren yaralılar. Yaralıların üçü, çocuk.
– Kunduz’daki merkezde bir tek Afgan doktorlar mı görev yapıyordu?
80 doktor görev yapıyor. 12’si yabancı uyruklu. Geri kalanların tümü Afgan. Saldırının düzenlendiği gece nöbete kalan doktorlar ve sağlık personelinin hepsi Afgan vatandaşlarıydı. Saat 02.00’ydi. Diğerleri sığınak ve yatakhanede uyuyordu.
– Hastanenin çekirdek merkezi vuruldu…
Evet, merkez birim bombalandı. Bir saat ve kesintisiz devam etti bombalama.
-Afgan hükümeti, içeriye Talibanlar girdiği gerekçesiyle ABD’den yardım istediği yönünde bir açıklama yaptı.
Bizim operatörler Talibanların hastaneye girdiklerini görmediklerini söyledi. Böyle bir şey söz konusu bile olsaydı önce hastane yönetimi ile iletişim kurulur ve sağlık personelinin merkezi terk etmesi istenir.
-Oysa ne oldu?
Biz yetkililerle iletişim kurmaya çalışarak hedefi şaşırdıklarını söyledik. Ama uçaklar yarım saat daha bombalamaya devam etti. Böyle bir şey mümkün mü?
-Sınır Tanımayan Doktorlar daha önce hiçbir ülkede benzer bir saldırıya hedef olmadıklarını duyurdu. Doğru mu?
Kesinlikle. 1980’lerden bu yana örgütün Afganistan’da kurduğu hastanelere bir saldırı düzenlenmedi. Yemen ve Afrika’da da benzer bir durum yaşanmadı. Kriz bölgelerinde bazı sorunlar yaşasak da bu boyutta bir saldırıya hiç hedef olmadık.
-Ne tür sorunlar?
Gazze’de hastanenin bahçesine füze yağdı. Hiç şüphesiz mahkum edilmesi gereken bir durum. Ancak Kunduz’da yaşanan saldırının boyutu dikkate alındığında bağımsız bir komisyonun soruşturma açmasını istiyoruz.
-Kunduz saldırısının ardından çelişkili yorumlar yapıldı…
ABD başlangıçta yanlış hedef gözetilen askeri bir operasyondan söz etti.
-Afgan hükümeti ise Talebanların hastaneye girdiğini, ABD’den kendilerinin yardım istediğini öne sürdü.
Afganistan’da görevli ABD’li kumandan John Campbell, hastaneyi vurma kararını kendilerinin aldığını, merkezin vurulmasında hata yaptıklarını açıkladı.
-Siz ne düşünüyorsunuz?
Olan biten konusunda kaos yaratılmaya çalışılıyor. Bu elbette benim düşüncem. ABD’nin ve Afgan hükümetinin yürüttüğü soruşturmaya güvenmek mümkün değil.
“Amerikan uçakları vurdu, Nato değil”
-Nato’ya güvenilebilir mi?
Nato, umarım gerekli soruşturmayı yürütür. Hastaneyi bombalayanlar Amerikan hava gücü uçaklarıydı, Nato’nın avcı uçakları değil.
-Yaralı Talebanları vurmak gerekçesiyle yoğun bakım merkezi ve ameliyathaneleri hedef almak mümkün mü?
Bu bir savaş suçu olur, Hastanenin içinde bir tek askeri açıdan aktif, sağlıklı kişiler vurulabilir. Geri kalan herkes, yaralı, hasta vs tedaviye muhtaç kişiler. Bu kişileri tedavi eden personelle birlikte vurmak, insan haklarını çiğneyen bir saldırı.
-Kunduz hastanesi yeniden hizmet verecek mi?
İlk fırsatta hastaları yeniden tedavi etmek istiyoruz. Afganistan’da başka şehirlerde de hastanelerimiz var, ama o bölgelerde savaş var. Biz her türden operasyon ve yoğun bakım ünitesi için donanımlı bir hastaneyiz. Bütün yaralılar bize geliyordu. Ama bombalar her şeyi yerle bir etti.
Fotoğraf: Mfs İtalya sorumlusu Stefano Zannini
