Tanrının parmağını da kıracaklar!

Isparta’nın Aksu ilçesine bağlı Eldere köyünde bulunan Kuzukulağı Yaylası, biyolojik çeşitlilik açısından Torosların en önemli gen merkezlerinden biri olarak biliniyor. Yüzlerce yıldır bölgenin Yörükleri için önemli bir keçi yetiştiriciliği alanı da olan bölge, dev kireçtaşı kayalıkların oluşturduğu doğal kulelerle son yıllarda dünyaca ünlü dağcıların da gözdesi haline geldi. Tanrının Parmağı olarak anılan Kuzukulağı Yaylası’ndaki kaya tırmanışı parkurları dünyanın en iyi Alpin rotaları arasında gösteriliyor. Ancak Türkiye gözü gibi koruması gereken bu alanda mermer ocağı açılması için ruhsat verdi.

Kuzukulağı Yaylasında Mermer ocağı işletmek için MİGEM’den (Maden işleri Genel Müdürlüğü) ruhsat alan özel bir maden şirketinin, bununla ilgili ÇED süreci başlatmak için Isparta’ya gelerek temaslarda bulunduğu öğrenildi. Türkiye’nin en önemli dağcılık merkezlerinden biri olan Dedegöl Dağı, Melikler ve Kuzukulağı yaylalarıyla her yıl binlerce dağcıyı ağırlıyor. Bir bölümü Kızıldağ Milli Parkı’nın sınırlarında olan Dedegöl Dağı’nın çok büyük bir kısmında ise herhangi bir koruma statüsü bulunmuyor. Ancak son yıllarda yapılan bilimsel çalışmalarda, özellikle ‘gülgiller’ familyasının dünyadaki iki önemli gen merkezinden biri olduğu ortaya çıkan Dedegöl Dağı ve çevresi, biyolojik çeşitlilik açısından da korunması gereken önemli alanlardan biri.

Türkiye’nin önemli botanik uzmanlarından biri olan SDÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Özçelik, Isparta ve çevresinde gül, elma ve benzeri meyvecilik üretimindeki kalite ve verimin yüksek olmasının, Dedegöl Dağı ve çevresinin gülgillerin gen merkezlerinden biri olmasından kaynaklandığını açıklamıştı. Türkiye’de yetiştirilen meyvelerin yaklaşık yüzde 70’inin gülgiller kökenli olduğuna da işaret eden Özçelik, Dedegöl Dağı’nın çevresiyle birlikte yıkım projelerinden uzak tutulması gerektiğinin de altını çizmişti.

Konuyla ilgili bilgisine başvurduğumuz Eldere köylüleri, köylerinde açılmak istenen mermer ocağı hakkında hiçbir bilgileri olmadığını dile getirirken, hiçbir kurumun kendilerine bu yönde bir görüş de sormadığını aktardı. Yayla konumundaki Eldere köyünde yaz aylarında 500’e yakın nüfus yaşarken, kış aylarında köylülerin mevsimlik tarım işçiliği için yakın bölgelere gitmesi yüzünden nüfus 130-140 kişiye kadar düşüyor. Geçimlik tarım ve hayvancılıkla uğraşan Eldere köylüleri, bölgede mermer ocağı açılmasını istemiyor.

Tek parça ve sağlam kulelerden oluşan Kuzukulağı kayalıkları, dünyadaki en önemli 19 Alpin rotasından biri olarak biliniyor. Dünyaca ünlü Fransız dağcılar Stéphanie Bodet ve Arnaud Petit tarafından yayınlanan ‘Parois de Legende’ (Efsane Duvarlar) adlı kitapta Türkiye’den yer alan tek parkur olan Kuzukulağı kayalıkları, başvuru niteliğindeki yayının ardından dünyanın ünlü dağcılarının uğrak yeri oldu.

Alanın bu özelliğinden dolayı Kızıldağ Milli Parkı’nın sınırlarına dâhil edilerek koruma altına alınması için yaklaşık 2 yıldır çalışma yürütülüyor. Ancak bu girişim henüz sonuçlanmış değil. Konuyla ilgili bilgisine başvurduğumuz dağcılık camiasının önde gelen isimleri, Kuzukulağı parkurlarının Türkiye için altın değerinde olduğuna dikkat çekiyor ve ekliyorlar: “Türkiye’de başka bir yerde böyle bir parkur yok. ABD’de bulunan ünlü Yosemite Ulusal Parkı ne anlama geliyorsa burası da Türkiye için odur. Ekonomik olarak da bakıldığında burada bin tane de mermer ocağı açılsa getireceği kazanç bu alanın kaybedilmesiyle oluşacak zararı karşılamaya yetmez!”