Alınan bilgiye göre, dünyanın sayılı ve önemli bir gen merkezi olan Türkiye’de dünyadaki yaklaşık 11 bin civarındaki endemik (başka yerde olmayan) bitki türünün 3 bin 900’den fazlası bulunuyor. Türkiye ekonomik öneme sahip birçok bitki türünün de anavatanı. Buğdayın 24, arpanın 8, çavdarın 4, yulafın 6 yabani akrabası Türkiye’de bulunuyor. Hububat, baklagillerin yanı sıra meyve ve sebze açısından da gen kaynağı olan Türkiye’de, Türk insanının eliyle geliştirilen, birçok yerel çeşit de bulunuyor.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, yerel çeşitler başta olmak üzere genetik kaynakların öncelikle toplanması, muhafazası ve çeşitlendirmesine dönük birçok çalışma yürütüyor. Bu kapsamda toplanmış 62 binden fazla tohum numunesi İzmir ve Ankara’daki gen bankalarında muhafaza ediliyor. 8 binin üzerinde meyve ve asma çeşidi de 16 değişik Araştırma Enstitüsünde arazi gen bankalarında koruma ve değerlendirmeye alınmış durumda.
Törenle yarın açılacak Türkiye Tohum Gen Bankası ise dünyanın üçüncü büyük tohum gen bankası olacak. Çin ve ABD’den sonra üçüncü olacak 250 bin örnek kapasiteli bankanın kapasitesi ileri ki aşamada 300 bin çeşide kadar çıkarılabilecek.
Tohum gen bankasında tohumlar, eksi 20 derecede uzun süreli, özel ambalajlı ve özel iklim şartları altında, sıfır derecede orta süreli ve artı 4 derecede kısa süreli muhafaza olmak üzere 3 şekilde saklanacak.
”ÖNEMLİ BİR ADIM”
Tohumların gen bankalarında muhafazası bakımından Türkiye’nin, bölgesinde önder bir konumda bulunduğunu belirten yetkililer, Türkiye’nin bu alandaki çalışmalara 1964’te başladığını, Ulusal Tohum Gen Bankası’nın 1974 yılında şimdiki adı Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü (ETAE) olan Bitki Araştırma ve İntrodüksiyon Merkezi’nde kurulduğunu ifade etti.
Türkiye Tohum Gen Bankası’nın faaliyete girmesi biyolojik çeşitlilik, genetik kaynakların korunması ve değerlendirilmesinde önemli bir adım olarak niteleniyor.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığının, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğüne bağlı 28 Araştırma Enstitüsünde bitkisel biyolojik çeşitlilik ve genetik kaynaklar konusunda çalışmalar yapılıyor.
Açılışı yarın yapılacak gen bankasında şu çalışmalar yürütülecek:
”Ülke genelinde genetik materyalin toplanması ve yurt içinde ihtiyaç duyulan genetik materyallerin yurt dışından temini.
Türkiye’deki bitki genetik kaynakları materyalinin bitki ıslahında kullanılmak üzere saklanması ve çeşit geliştirme çalışmalarında kullanımı.
Genetik kaynakların kaydedilmesi.
Doğal kaynaklarla ilgili veri tabanı oluşturulması.
Halkın bilinçlendirilmesi.
Muhafazaya alınan materyalin ülke içindeki üniversiteler, araştırma enstitüleri ve ilgili diğer kuruluşlar işbirliği içerisinde karakterizasyonu.
Endüstride, çeşitli çevre kirliliği sorunlarının çözümünde ve tarımda değişik amaçlarla kullanılabilecek Mikrobiyal Kültür Koleksiyonunun oluşturulması ve saklanması.”
Türkiye Tohum Gen Bankası, yarın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehmet Mehdi Eker’in katılacağı törenle açılacak.
