Ahlakın toplumsal işlevi nedir? Geleneksel toplumlar ile modern toplumlar arasındaki ahlaki farklılılar nelerdir? Bugunkü yazımda bu soruların yanıtlarını aramaya çalışacağım.
Durkheim ‘’ toplumsal sorun temelde ahlaki bir sorundur ve modern toplulukların sorunu ahlaki bir sorundur.’’ Der. Değişen toplumsal koşullarda hangi ahlaki ilkelerin önemli olduğunu tesbit etmek ve bu ilkeleri yerleştirmenin yollarını bulmak zordur. Durkheim’e göre insanlar arasında uzlaşma karşılıklı özveri dayanışma ve bağlılık duygusudur. Ahlaki değerler olmadan toplum var olamaz. Toplumun hangi ahlaki ilkeler etrafında bütünleşeceği ise koşullar doğrudan belirler. Koşullar değişincede toplumun ahlaki özellikleri değişebilir.
İşte bu yüzden köyünden çıkıp direkt olarak Londra ya gelen Türkiye göçmenlerinin entellektüel bir birikimide olmadığından ahlaki ve insani değerleride değişti. Köyünde ahlaki namus diye algılayan ve kadının cinselliğinde gizli sanan bir ahlaki anlayış birden bire değişime uğrayınca ahlakında çok önemli olmadığını düşünen , saldırgan, aldatan, hiç bir değeri olmayan , birbirini dolandıran, öğrenmeye kapalı ve hiç bir değeri kalmayan bir göçmen topluluğu oluşmuş bulunmaktadır.
Oysaki her toplum ahlaki bir birliktir. Bu birlikteli gerek inanç birlikteliği gerekse işbirliğine dayalı olmalıdır. Yapısı gereği ahlaki olgu olan toplum oluştuğu andan itibaren ahlaki bir otoriteye dönüşür. Toplum ödüllendirme ve cezalandırma gibi yöntemler kullanarak bireylerin ahlaki değerleri içselleştirmelerini sağlar bu değerlere en azından biçimsel olarak uyum sağlanmasını hedefler.
Oysa Türkiye göçmenlerinin büyük bir bölümü ülkelerini terk ettikleri andan itibaren Bu baskının sona erdiğini düşünerek her türlü ahlak dışı davranışı kendisine mubah görmüştür. Modern toplumun ahlak kurallarından bihaber oldukları için çarpık ahlak kuralları geliştirmişlerdir. Kız çocuklarını erkek arkadaş edinmeleri halinde cezalandıran bu zihniyet erkek çocuklarının çapkınlıklarını öve öve bitirememişlerdir. Yada kendi çarpık ilişkilerini haklı haklı görecek duruma gelmişlerdir.
İçselleştirilmiş olan ahlaki değerlerin işlevsizleştiği yada ahlaki denetim sağlayan toplumsal mekanizmaların güç kaybettiği büyük dönüşüm anlarında toplumsal sorunlardada artış görülür. Sorunlardaki artış toplumsal yeni bir ahlaki yapılanmaya yönelimi gerekli kılar. Bu yönelmeyi yönetecek olan toplumun aydınlarıda daha çok nasıl para kazanırım yada çevremdeki insanları daha çok nasıl aldatarak ceplerindeki paralarını alırım derdine düştüğü için bu ahlaki değerlerde kendi kör kuyusundan bir türlü çıkamamaktadır. Bu toplumda aydın olarak görevlerini yerine getirmesi gerekenlerin restoran işletmeciliği yada farklı işler yaparak toplumsal sorumluklarından çoktan uzaklaşmışlardır. Saygınlıklarını yitirmişlerdir.
Toplumsal değişim tersine çevrilemez. Belli meslek çevrelerinde kalan insanlar için bağlayıcı olan meslek ahlakı hemde toplumsal ahlaktır.Toplumsal ahlak iyileştirilecek ilkeri bularak toplumsal yapıdaki olumsuzlukları gidermeyi amaçlar. Günümüz Londra’sında yaşayan Türkiye’li göçmenlerin yavaş yavaş organize olmaları ve bu toplumsal ahlaki kuralları yeniden inşa etmeleri gerekmektedir. Bunun zaman geçirmeden yapılması gerekmektedir zaten çok geç kalınmıştır. Yarın geç olacaktır. Çünkü kendi çocuklarını eğitemeyen onlara ahlaklı olmayı ve bilgeliği öğretemeyen bir kominitenin yarını olmayacaktır.
Bugun para uğruna vermiş oldukları bütün uğraşlarının yarın onları ( paraları olduğu halde ) içine düştükleri bataktan kurtarmaya yetmeyecektir.
Ahlaki olgular pozitif bilim yöntemleriyle incelenir. Bugüne kadar bu incelemeler ve yöntemler yetersizdir. Ancak eldeki az veri bile bu toplumsal ahlaki yozlaşmanın geri döndürülemeyecek kadar büyük olduğunu gösteriyor. Buna en açık örnek ceza evlerinde yatan binlerce Türkiye göçmeni gencin büyük bir bölümünün yüz kızartıcı suçlardan yattığının bilinmesidir. Toplum ahlakı toplumun sağlıklı olmasını ve patolojık durumların giderilmesini sağlar. Nasıl insan organı üzerine çalışan doktor sağlıksız bir durumu tesbit ettikten sonra tedaviye başlıyorsa sosyal ahlakta toplumun patolojik durumunu düzenlemeyi amaçlar.
Gelişmiş topluluklarda ve bilime inanılan ülkelerde bilimin etkisiyle sağlanan bir ahlak sağlığı vardır. Bu ahlak sağlığına hiç bir yerde tam olarak ulaşılamaz Ancak ona ulaşmak başlı başına bir ideal olmalıdır. Ahlak sağlığı toplumsal öğelerin birbiriyle uyumlu çalışmalarının bir sonucudur.Buda güçlü bir ahlaki otoritenin varlığını gerektirir.Bu otoritenin zayıflığı yada işlevsizliği toplumu anarşi ve parçalanmaya sürükler.
Bütün göçmen topluklarda ahlaki değerlerin zayıflaması doğaldir. Ancak bu zayıflık kendi içinde parçalanmaya yol açıyor ve bireylerin bütün değerlerinin yok olmasına yol açıyorsa, o toplumun öncülerinin rol modellerinin devreye girmesi ve toplum içindeki ahlaki çöküşe dur demek için çözüm yolları aramaları gerekmektedir. İşte böyle bir duırumda toplumdaki rol model olması gerekenlerde ahlaki yozlaşmanın batağına düşmüşse o toplum yozlaşmaya ve asimile olmaya mecburdur. Türkiye göçmenlerinin önündeki en büyüyk tehlikede bu ahlaki çöküşü görmemeleridir.
Ahlakı kadın genital organında arayıp başını kuma gömen bu topluluk yok olmaya yada asimile olmaya adaydır. Dürürst davranamayan , yalan söyleyen, aldatmayı ve her türlü çirkinliği.ve usulsuzluğu kendine mubah gören bu toplumun fertleri için alarmlar çoktan çalmaya başlamıştır. Benefit uğruna devleti dolandırmayı alışkanlık edinenlerin bununlada yetinmeyip çevrelerindeki insanları daha sonra tüm toplumu dolandırmaya yeltenmeye başlamışlardır. Başı zora girincede tehdit ve zora başvuran bu ahlaksızlığın bir an önce tedavi edilmesi gerekmektedir.
_____________________
Dr. Utkan Alacakanat
