Sabancı, “Anlık, günlük çözümler peşine düşerek bu reformları ertelemek, Türkiye ekonomisini sürekli olarak krizlere açık halde bırakmak anlamına gelmektedir” diyen Sabancı, bürokrasi ve siyasetin her kademesinin AB yolunda makro ve mikro ekonomik reformları sürdürmesini istedi.
Sabancı, TÜSİAD-Koç Üniversitesi Ekonomik Araştırma Forumu tarafından düzenlenen “Küresel Trendler, Beklentiler ve Türkiye’nin Büyüme Performansı” seminerinde yaptığı konuşmada, 2001 krizinden sonra ekonomide tesis edilmiş olan istikrar ortamının, ekonomide karar vericilere önünü görme fırsatı tanıdığını, refah düzeyinin yükseldiğini, kişi başına milli gelirin 5 bin dolar seviyesine ulaşmış olduğunu anımsattı. Sabancı, şunları kaydetti:
“Uluslararası piyasalarda başlayan dalgalanmanın, Türkiye’nin bu kazanımlarını eritmesine seyirci kalmamız mümkün değil. Bu nedenle, bugün karşı karşıya olduğumuz durumun nedenlerini çok iyi anlamamız, bu hareketin kalıcılığını ve boyutunu doğru değerlendirmemiz ve bu tespitlere göre atılması gereken adımları doğru saptamamız gerekiyor.
Türkiye’de yaşanan olumsuz hareketliliğe, uluslararası piyasalardaki gelişmeler yol açmış olsa da burada üzerinde durulması gereken nokta, Türkiye’nin tüm diğer gelişmekte olan piyasalardan çok daha fazla etkilenmiş olması. Dolayısıyla nedenleri sadece dış gelişmelere bağlamak mümkün değil, uluslararası piyasalardaki gelişmelerin etkilerinin büyümesine neden olan iç faktörleri belirlemek gerekiyor.”
“BELİRSİZLİKLERİN YOĞUNLAŞTIĞI AÇIKTIR”
Ömer Sabancı, Türkiye’yi diğer gelişmekte olan piyasalara oranla daha sorunlu kılan başlıca faktörün, yüksek cari işlemler açığı olduğuna işaret ederek, bunun yanı sıra kamu borcunun hala yüksek olduğunu ve bu borcun çevrilmesi için hala piyasalardan yüksek miktarlarda borçlanmak gerektiğini kaydetti.
TÜSİAD Başkanı Sabancı, kur artışlarının fiyatlar üzerinde yapacağı etki dikkate alındığında, yılın ikinci altı ayında negatif fiyat artışları görülmediği durumda yıl sonu için yüzde 5 olarak belirlenmiş olan enflasyon hedefinin tutturulmasının zor göründüğünü ifade etti.
YENİ ÖNLEMLER PAKETİ
Haziran ayı rakamlarının belli olmasıyla beraber, saptanmış olan üst bandın da aşılmasının gündeme geleceğine dikkat çeken Sabancı, şöyle konuştu:
“Bu durumda biliyoruz ki Merkez Bankası’nın enflasyonu yeniden hedefler doğrultusuna çekmesi için, yeni bir önlemler paketinin hazırlanması ve bu önlemlerin IMF ile görüşülmesi gerekiyor. Bir başka deyişle, enflasyonun nasıl bir seyir göstereceğinin bilinmediği, ekonomide yeni bazı önlemlerin alınmasının beklendiği bir ortamda belirsizliklerin yoğunlaşmış olduğu açıktır.
Ancak, piyasalarda yaşanan bu dalgalanmanın nedenlerini açıklamaya çalışırken, yalnızca yukarıda saydığım ekonomik nedenleri öne sürmek, yaşanan güçlü ‘kaçış’ı açıklamakta yetersiz kalacaktır. Dahası, uygulanması gereken politikaların belirlenmesinde yanıltıcı bir rol oynayacaktır. Türkiye esas olarak, kısa vadede, siyasi istikrarını ve reformlarını sürdürebileceği konusunda piyasaların güvenini sarsmış olduğu için dalgalanmalardan bu kadar olumsuz etkilenmiştir.”
“EKONOMİDEKİ DALGALANMAYA SEYİRCİ KALINAMAZ”
Ömer Sabancı, özellikle reform sürecinde görülen yavaşlamanın ekonomi üzerinde doğrudan ve dolaylı etkisi olduğunu belirterek, mikro ekonomik reformlarda henüz kayda değer bir hareketin başlamamasının, bu reformlar sayesinde ekonominin kazanacağı dayanıklılık ve rekabet gücünü olumsuz etkilediğini söyledi.
Reform sürecinin ivme kaybetmesinin, ayrıca ekonomik aktörlerin beklentilerini de olumsuz etkilediğini ifade eden Sabancı, Türkiye’nin kriz ertesinde art arda gerçekleştirdiği reformların getirdiği dinamizmin algılamasını azalttığını, reform sürecinin kredibilitesini zayıflatarak kasım 2007’de yapılacak olan seçimlere kadar geçecek süre içinde ilave herhangi bir ilerleme yapılamayacağı beklentisini kuvvetlendirdiğini aktardı.
Sabancı, uluslararası piyasalarda koşulların değişmiş olması nedeniyle, kalıcı sonuçlarla karşı karşıya olunduğuna dikkat çekerek, ”Bu nedenle görülen dalgalanma karşısında seyirci kalınamayacağı, önlem alınması gerektiği ve bu önlemin de ortaya çıkacak kalıcı sonuçları dikkate alacak biçimde oluşturulması gerektiği sonucuna varıyoruz” dedi.
BÜROKSARİ VE SİYASETÇİYE REFORM UYARISI
TÜSİAD Başkanı Sabancı, şunları kaydetti:
“Kısmi ve geçici müdahalelerin, karşı karşıya olduğumuz sorunlar için uygun olmadığı açıktır. Bugün yapılması gereken, öncelikle bozulmuş olan bekleyişlerin tekrar olumluya döndürülmesidir. Bu ise belirsizliklerin bir an önce ortadan kaldırılması ve ekonomide öngörülebilirliğin yeniden ve süratle tesis edilmeye çalışılması demektir. Bekleyişlerin iyimsere dönmesi zaman, kararlılık ve tutarlılık gerektirmektedir. Türkiye’nin AB yolunda makro ve mikro ekonomik reformları sürdürme ihtiyacı, bürokrasi ve siyasetin her kademesinde, ekonominin her alanında aynı kararlılık ve tutarlılıkla dile getirilmeli ve hayata geçirilmelidir.”
Ömer Sabancı, şimdiye kadar gerçekleştirilen yapısal reformlar sonucunda ekonominin temellerinin güçlendirilmesi konusunda ciddi bir başarı sağlandığını, bu kazanımların korunması ve daha da ileriye taşınması için bu yapısal dönüşüm sürecinin devam ettirilmesinin şart olduğunu vurguladı.
“GÜNLÜK ÇÖZÜMLER PEŞİNDE KOŞULURKEN REFORMLAR ERTELENMEMELİ”
Sabancı, “Anlık, günlük çözümler peşine düşerek bu reformları ertelemek, Türkiye ekonomisini sürekli olarak krizlere açık halde bırakmak anlamına gelmektedir. Unutmayalım ki bu reformları gerçekleştirmiş olan ülkeler, bugün piyasalardaki dalgalanmalardan en az etkilenen ülkelerdir” diye konuştu.
Siyasi istikrarın önemine de işaret eden Sabancı, “AB rotasında daha sağlam durmalı, ülke gündemini Türkiye’nin kalkınması ile ilişkisi olmayan konularla işgal etmemeli, siyasi istikrara zarar verecek tartışmaları tırmandırmamalıyız. Bugün yapılması gereken, AB üyeliği yolundaki reformları kararlılıkla gerçekleştirmektir” dedi.
